خلاصة:
سوانح هوایی یکی از اتفاقاتی است که معمولا به ندرت اتفاق می افتند اما به دلایلی اهمیت آن از سایر وسایل نقیله متعارف بیشتر است و لذا کشورها نسبت به این سوانح حساس می باشند و جنبه داخلی و بین المللی آن برجسته است. در حقوق داخلی اکثر کشورها و حقوق بینالمللی برای اتفاقات مشابه سقوط هواپیمای اوکراینی که چند عامل بینالمللی در آن دخیل است، عوامل صلاحیتی برای دادگاهها وجود دارد. اصلیترین و اولین اصل، «صلاحیت سرزمینی» است. در این مقاله بر آن هستیم که بررسی شود در سانحه هواپیمای اوکراینی در ایران با پرواز شماره ۷۵۲ که یک پرواز مسافربری متعلق به شرکت هواپیمایی بینالمللی اوکراین از مبدأ تهران به مقصد کییف بود و هدف شلیک پدافند هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار گرفته و ساقط شد، آیا از نظر حقوقی، دادگاه هایی غیر از دادگاه های ایران صلاحیت رسیدگی به این دعاوی را دارند یا این که طرح موضوعاتی مثل این که دادگاههای کانادا یا اوکراین می توانند به موضوع خسارت جانباخته گان رسیدگی کنند، صحیح نیست. با این تذکر که محدوده این نوشتار تنها احقاق حق بازماندگان و جانباخته گان است و به سایر دعاوی متصور نمی پردازد. این مقاله به روش تحلیلی و توصیفی به رشته تحریر در آمده است، باشد تا مورد قبول جامعه علمی قرار گیرد.
Air accidents are one of the rare occurrences, but for some reason they are more important than other conventional means of transportation, and therefore countries are sensitive to these accidents, and its domestic and international aspects are prominent. In the domestic law of most countries and international law, there are jurisdictional courts for events similar to the crash of a Ukrainian plane involving several international factors. The main and first principle is territorial jurisdiction. In this article, we intend to investigate the crash of a Ukrainian plane in Iran with flight number 752, which was a passenger flight belonging to the Ukrainian International Airlines from Tehran to Kiev, which was targeted and shot down by the air defense of the Islamic Revolutionary Guard Corps. Are courts other than Iranian courts legally competent to hear these cases, or is it incorrect to raise issues such as whether Canadian or Ukrainian courts can hear victims' claims? Note that the scope of this article is only the realization of the rights of survivors and victims and does not address other possible claims. This article has been written analytically and descriptively in order to be accepted by the scientific community.
ملخص الجهاز:
در اين مقاله بر آن هستيم که بررسي شود در سانحه هواپيماي اوکرايني در ايران با پرواز شماره ٧٥٢ که يک پرواز مسافربري متعلق به شرکت هواپيمايي بين المللي اوکراين از مبدأ تهران به مقصد کييف بود و هدف شليک پدافند هوايي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي قرار گرفته و ساقط شد، آيا از نظر حقوقي ، دادگاههايي غير از دادگاههاي ايران صلاحيت رسيدگي به اين دعاوي را دارند يا اين که طرح موضوعاتي مثل اين که دادگاههاي کانادا يا اوکراين ميتوانند به موضوع خسارت جانباخته گان رسيدگي کنند، صحيح نيست .
قلمرو هوايي صلاحيت مزبور که معيار تشخيص آن قاعدتا هواپيماي در حال پرواز بر فراز اين منطقه است به دليل شناور بودن اين وسيله که ممکن است از فضاي چند کشور عبور کند، علاوه بر خود هواپيما که تابع اصل پرچم يعني تحت حاکميت کشور صاحب پرچم هواپيما و همچنان در قلمرو حاکميت اين کشور است و تنوع و پيچيدگي ساير مسائل مرتبط با آن، از اهميت و جايگاه بالايي برخوردار است گاهي در قلمرو هوايي صلاحيت سرزميني يک کشور جرائمي ارتکاب مييابد که ممکن است همه عوامل دخيل در آن؛ داخلي باشند و يا ممکن است عامل يا عنصر خارجي در آن دخيل باشد در حالتي که همه عوامل دخيل در جرم ؛ داخلي هستند، در مورد کشور صالح به رسيدگي ، اختلافي به وجود نمي آيد اختلاف زماني ايجاد ميشود که يک عنصر خارجي در جرم ارتکابي دخيل باشد اينجا است که بحث صلاحيت کشورها در رسيدگي به جرم ارتکابي مطرح ميگردد.