خلاصة:
درصد قابل توجّهی از جمعیت سرزمین ایران دوزبانههایی هستند که زبانهای اقلیت را در محیط خانواده و زبان رسمی، یعنی فارسی را در محیطهای آموزشی یاد میگیرند. تماس دائمی غیر فارسیزبانان با زبان فارسی و یادگیری فارسی بهمثابه زبان دوم، زمینۀ فرسایش زبان اوّل را فراهم آورده است. پژوهش حاضر به بررسی فرسایش واژگان زبان اوّل در میان دوزبانههای کردی - فارسی در شهر اسلامآباد غرب پرداخته است. نوشتار پیش رو با شرکت 120 نفر از زنان و مردان دوزبانۀ ساکن در شهر اسلامآباد بین دو گروه سنی 18 تا 30 و 65 سال و بالاتر انجام شد. نتایج بررسیها نشان داد که گویشوران مرد توانایی بیشتری در حفظ واژگان زبان اوّل (کردی کلهری) دارند و توانش واژگانی آنها نسبت به زنان همسنّ خود کمتر دچار فرسایش شده است؛ همچنین گروه سنّی بالا (65 سال و بالاتر) توانایی بیشتری در حفظ واژگان زبان اوّل دارند و توانش واژگانی آنها نسبت به افراد جوانتر (18 تا 30) کمتر دچار فرسایش شده است. با توجّه به گرایشها و انتخابهای زبانی زنان و جوانان و توجّه آنها به زبان معتبر و رسمی، بالاتربودن درصد فرسایش واژگانی میان زنان و جوانان نشانگر درجریانبودن روند فرسایش زبان اوّل درمیان دوزبانههای کردی - فارسی اسلامآباد است.
A significant percentage of the Iranians are bilinguals who learn minority languages in the family and the Persian language in schools. The permanent contact of non-Persian speakers with Persian and learning it as a second language has provided the ground for the attrition of their first language. This process can lead to the replacement and death of minority languages in the long term. The present study investigated the lexical attrition of the first language among Kurdish-Persian bilinguals in Eslamabad-e Gharb. This study was done with the participation of 120 bilingual men and women between the two age groups of 18 to 30 and 65 years and older. The results of the study showed that male speakers are more capable of preserving the vocabulary of the first language and their lexical ability is less attrited than females. Also, older age group has a greater ability to retain first language vocabulary and their lexical ability is less attrited than youngers (18-30). Considering the linguistic tendencies and choices of women and youths and their inclination towards the standard and official languages, the higher percentage of lexical attrition among women and youngers indicates the trend of first language attrition among Kurdish-Persian bilinguals.
ملخص الجهاز:
با توجّه به گرايش ها و انتخابهاي زباني زنان و جوانان و توجّ-ه آن ه-ا ب-ه زب-ان معتب-ر و رسمي ، بالاتربودن درصد فرسايش واژگاني ميان زنان و جوان-ان نش-ان گ-ر درجري-ان بودن رون-د فرسايش زبان اوّل درميان دوزبانه هاي کردي - فارسي اسلامآباد است .
هدف از انجام پژوهش اين بود ک-ه دري-ابيم مي-زان فرس-ايش واژگ-ان زب-ان اوّل )زبان کردي( در ميان دوزبانه هاي کردي-فارسي در سط ح جامعۀ زباني اسلامآباد غرب چه مي-زان اس-ت واين فرسايش احتمالي درميان کدام جنس-يت و ک-دام گ-روه س-ّني بيش-تر در جري-ان اس-ت ؛ بن-ابراين ، براساس اهداف تعريف شده، صحّت و درستي دو فرضيۀ زير بررسي شد: )١( تفاوت معناداري بين زن-ان و مردان دوزبانۀ کردي-فارسي ساکن در شهر اسلامآباد ازنظر ميزان فرس-ايش واژگ-ان زب-ان اوّل وج-ود ندارد.
اين پژوهش بر روي فرسايش زبان کردي درميان کردهاي سردشتي ساکن تهران انجام ش-ده اس-ت و به منظور برجسته کردن اهمّيت حفظ و نگهداري از زبان هاي بومي و ميراثي ، تلاش کرده ت-ا ب-راي س-ه پرسش زير پاسخي بيابد: )١( فرسايش و تغييرات زباني درميان کدام جنسّيت ، گروه سّني و سط ح زب-اني )واژگان ، نحو و آوا( بيشتر ديده مي شود؟ )۲( بين طول مدّت اقامت مهاجران در مح-يط زب-اني جدي-د و فرسايش زبان اوّل چه رابط ه اي وجود دارد؟ )٣( چه رابط ه اي بين نگرش مثبت هوّيتي و فرس-ايش زب-ان مادري وجود دارد؟ اين پژوهش با شرکت )٧۲( نفر از گويشوران گويش ک-ردي سردش-تي در دو گ-روه مستقل ساکن در ته-ران و سردشت ، به شيؤە ميداني و با استفاده از پرسش نامه و مصاحبه انجام شد.
(Eds),First language attrition: Interdisciplinary perspectives on methodological issues (pp.