خلاصة:
رسیدن به زندگی مطلوب اسلامی و بهره مندی از سبک زندگی عقلانی مبتنی بر شیوه قرآن و روایات مستلزم شناخت دقیق عقل و خرد از دیدگاه قرآن و روایات میباشد. یکی از اهداف قرآن کریم ، قرار دادن عقل به عنوان ترازو و میزانی برای ساختن زندگی شایسته انسانی است . تحقیق حاضر با هدف استخراج نکات مهم مورد اشاره به عقل و اندیشیدن در قرآن و روایات و استنتاج دقیق آنها با استفاده از شیوه کتابخانه ای و تحلیل محتوای داده ، آثار پایبندی به عقلانیت در سبک زندگی و رفتار اجتماعی بشری را بررسی کرده و تعالی زندگی بشر را بر اساس فلسفه زندگی برآمده از آیات قرآن کریم و روایات معتبر بر مبنای عقل ، مشخص مینماید. از نظر قرآن ، عقل میتواند یک مسیر کمال و رشد فراروی انسان قرار دهد تا انسان را به رستگاری و فلاح و نجاح برساند. بدون بهره مندی از عقل و اندیشه راهی به سوی سعادت دنیوی و اخروی نیست و به همین دلیل خداوند متعالی و فرستادگان الهی از انسان انتظار دارند که وی از نیروی عقل خود استفاده نماید تا از مسیر سعادت منحرف نگردد و با پرورش نیروی عقلانی حق و باطل و زشت و زیبا را تشخیص دهد با علم و عمل به رفتار عقلانی، به بهترین جایگاه صعود کند.
ملخص الجهاز:
و در آيه ١٢ سوره نحل نشانه تعقل فهم آيات الهي است : «و سخر لکم الليل و النهار و الشمس و القمر و النجوم مسخرات بأمره إن في ذلک لآيات لقوم يعقلون » و خداوند شب و روز و خورشيد و ماه را در خدمت و بهره دهي شما قرار داد و ستارگان به فرمان او تسخير شده اند البته در اين امر براي گروهي که تعقل ميکنند نشانه هايي قطعي (از عظمت و قدرت و حکمت و رأفت ) اوست .
خداوند در سوره مبارک جاثيه ، آيه ٢٣ ميفرمايد: «(اي رسول ما) آيا مينگري آن را که هواي نفسش را خداي خود قرار داده و خدا او را دانسته (و پس از اتمام حجت ) گمراه ساخته و مهر (قهر) بر گوش و دل او نهاده و بر چشم وي پرده ظلمت کشيده ؟ پس او را بعد از خدا ديگر که هدايت خواهد کرد؟ اميرمؤمنان علي (ع ) کبر را نيز از آفات عقل ميشمارند، تکبر عبارت است از حالتي که آدمي خود را بالاتر از ديگري ببيند و اعتقاد برتري را بر غير داشته باشد (معراج السعاده ، ص ١٦) قرآن کريم ميفرمايد: «إن الذين يجادلون في آيات الله بغير سلطان أتاهم إن في صدورهم إلا کبر ما هم ببالغيه ...
امام علي (ع ) در اين باره ميفرمايد: «العقل و الشهوة ضدان و مؤيد العقل العلم »، دوستي با مردم نيز از نشانه هاي تعقل بوده ، پيامبر اعظم صلي الله عليه و آله ميفرمايد: «التودد نصف العقل » دوستي کردن با مردم نصف عقل است .
(
, 
, 
)
