خلاصة:
مقاله حاضر اثر سیاست مالی بر توسعه فراگیر را مورد توجه قرار داده است. توسعه فراگیر از جمله مفاهیمی است که در یک دهه گذشته در ادبیات توسعه مطرح شده و به ویژه با تاکید بر جنبه‌های اجتماعی و سیاسی توسعه، نحوه توزیع مواهب توسعه بین بخش‌های گوناگون جامعه را در کانون توجه قرار می‌دهد. از آنجا که سیاست‌های مالی از ابزارهای اصلی دولت برای محرومیت‌زدایی و رفع عدم توازن‌ها هستند، درک میزان تاثیرگذاری این سیاست‌ها در این زمینه حائز اهمیت است. در پژوهش حاضر، اجزای سیاست مالی شامل ترکیب مخارج و ترکیب درآمدها بوده و اثر آن بر توسعه فراگیر در دوره 1397-1360در قالب دو مدل خودرگرسیون برداری ساختاری مورد بررسی قرار گرفته است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که اکثر اجزای سیاست مالی دولت بجز مخارج اقتصادی، اثر معنی‌داری بر شاخص توسعه فراگیر نداشته و این مخارج نیز تاثیر منفی بر توسعه فراگیر دارد. نتایج همچنین حاکی از این است که سیاست‌های مالی دولت در دستیابی به توسعه فراگیر و یا تسریع آن ناکام بوده و با وجود رسالت قانونی، دولت در بسط همه‌جانبه رفاه و گسترش دامنه آن به همه گروه‌های اجتماعی، موفق نبوده است. تجزیه تاریخی نیز نشان می‌دهد که از ابتدای دهه 1390 و همراه با تشدید تحریم‌ها و جهش ارزی، رابطه سیاست مالی و شاخص توسعه فراگیر تضعیف شده است. به نظر می‌رسد اصلاح فرآیند بودجه‌ریزی و توجه همزمان به دو قید برابری و پایداری در هدف‌گذاری رشد و توسعه برای تاثیرگذار ساختن سیاست‌های مالی بر توسعه فراگیر ضروری است.
This article considers the effect of fiscal policy on inclusive development. Inclusive development is one of the concepts that has been introduced in the development economics literature in the last decade and especially with emphasis on the social and political aspects of development, the distribution of development achievements among different sections of society is in focus. Since fiscal policies are one of the main instruments of the government to eliminate deprivation and imbalances, it is important to understand the effectiveness of these policies in this regard. In this study, the components of fiscal policy include the combination of expenditures and revenues and its effect on inclusive development in the period 1981-2018 in the form of two models of structural vector auto-regression has been studied. Findings show that most components of government fiscal policy except economic expenditures do not have a significant effect on the index of inclusive development and these economic expenditures have a negative impact on inclusive development. The results show that the government's fiscal policies have failed to achieve or accelerate inclusive development, and despite its legal mission, the government has not been successful in comprehensive expanding welfare and extending it to all social groups. Historical analysis also shows that since the beginning of the 2010s and with the intensification of sanctions and currency fluctuations, the relationship between fiscal policy and the index of inclusive development has been weakened. It seems that the reform of the budgeting process and the simultaneous attention to the two constraints of equality and sustainability in growth and development targeting for fiscal policy on inclusive development is essential.
(
, 
, 
)
