خلاصة:
بحث علم دینی یا اسلامی سازی علوم در جهان اسلام، یکی از مسائل مهم در عرصه علوم انسانی است که در چند دهه اخیر ذهن بسیاری از متفکران و فیلسوفان را در حوزه علم و دین به خود مشغول کرده است. پژوهش در مبانی و مبادی معرفت شناختی و روش شناختی دیدگاه های مطرح شده در حوزه علم دینی یکی از نیازهای اساسی متفکرین در عرصه علوم انسانی و اجتماعی است. بحران های ناشی از علم گرایی و افراط در نظریات تعارض علم و دین در دو قرن اخیر پرسش از همکاری علم و دین و به تبع آن امکان علم دینی و خدا باور را مورد تامل قرار داده است. نظریات مختلفی توسط اندیشمندان جهان اسلام طی دو قرن گذشته ارائه شده است و هریک از زاویه نگرش خود به اسلامی سازی علم پرداخته اند. دکتر فاروقی با تاکید بر میراث اسلامی گذشته و ضعف های نظام آموزشی سنّتی و غرب، اسلامی سازی علوم را در گرو، اصلاح نظام آموزشی و ادغام دو سیستم سنّتی اسلامی و جدید غربی با محوریت اسلام می داند. اهمیت دیدگاه دکتر فاروقی بر این است وی ضعف و کاستی های نظام آموزشی اسلامی را شناخته و نگاه آسیب شناسانه به علوم جدید داشته است
The subject of religion knowledge or Islamization of the knowledge in the Islamic world has been one of the main issues in the humanities field that has involved the mind of many thinkers and scholars of knowledge and religion field. So , research is in the foundations and bases of epistemological and methodological of the viewpoints offered in the field of religious knowledge has been one of the main needs of visionaries in the field of epistemological and social. Generally , items such as crisis that come from new western culture and civilization , the importance of solving the Islamic noetic and thinking lag, limitation and shortcomings of new experimental science , the importance of doctrines of Islam and recovering of muslim`s scientific and heritage civilization and expansion of dimension of ideas of unity if religion and knowledge can be considered as a motivation of plan and expansion of Islamic thought as a general and Islamic knowledge more specifically. Beside deficiencies of new epistemology and cultural dichotomy in Islamic communities makes the necessity of producing knowledge for most important . In the field there have been offered different theories by different scholars in the last two decades in the Islamic world and each of them has considered from its own viewpoint for Islamization of knowledge that can name Dr. Esmaeel Faroughi. Dr. Faroughi has emphasized on Islamic heritage and shortcomings of traditional and western educational system and has conditioned the Islamization of the knowledge in correction of educational system and mergering tow Islamic and new western systems with the Islam as the axis. From other viewpoint ,
ملخص الجهاز:
مشکلات و بحران تفکر جهان اسلام و ضرورت اسلاميسازي علوم فاروقي مانند سيد جمال الدين اسدآبادي ، محمد عبده و سيد احمدخان هندي به عقب افتادگي علمي و تکنولوژيک مسلمانان از غرب و رواج انديشه هاي سکولاريستي و بحران هويت در جامعه اسلامي توجه خاصي دارد و از آن تحت عنوان بحران ياد کرده است .
به کار گيري علوم جديد در کشورهاي اسلامي بدون در نظر گرفتن مباني و پيش فرض هاي سکولار علم مدرن نه تنها معضلي را حل نکرد، بلکه مشکلات جديدي را در سه حوزة سياسي ، اقتصادي و فرهنگي براي جهان اسلام به وجود آورد.
P67) بنابراين از منظر فاروقي ، مشکلات مهم جهان اسلام در عصر حاضر عبارت اند از وابستگي علمي و فناورانۀ برخي از کشورهاي اسلامي به غرب ، وجود گرايش هاي سکولاريستي ميان مسلمين و رسوخ مباني مدرن غربي حاکم بر علوم انساني و اجتماعي در ذهن مسلمانان .
فاروقي براي رفع مشکل کمبود نيروي انساني چهار برنامه را در دستور کار قرار داده است که عبارتند از: الف ) «تشکيل مؤسسه و تربيت دانشجويان متهد اسلامي با هدف گسترش و تقويت آگاهي دربارة مشکلات موجود امت اسلامي ؛ ب ) مؤسسۀ مزبور براي تقويت نيروي انساني بايد با چندين دانشگاه اسلامي در سراسر جهان ارتباطي منسجم و محکم داشته باشد؛ ج ) نخستين اقدام چنين مؤسسه اي بايد شناسايي اعضاي مستعد به ويژه از ميان دانشجويان تحصيلات تکميلي و علماي دين باشد تا بتوان از ظرفيت ها و استعدادهاي آنان در جهت پيشبرد اهداف مؤسسه بهره برد؛ د) آموزش نخبه هاي مسلمان در سطح دکتري با هدف آگاهي يافتن از علوم اجتماعي اسلامي و همسو بودن با نيازهاي مؤسسه » (p١١ .