لالایی های منطقه کتول / فرهنگ شفاهی استان گلستان مقالة

لالایی ها، گون های از اسناد شفاهی هستند که در عین سادگی و ب یپیرایگی، بیانگر ظرافتها و پیچیدگی های فرهنگ شفاهی و بومی و دربر دارنده ی شعر و موسیقی هستند که توسّط مادران خلق شده و توسّط همانان نسل به نسل منتقل می شوند. هر قوم و گروه جمعیّتی، تحت تاثیر خاستگاه فرهنگی، جغرافیایی و آن چه که در طول تاریخ بر آن گذشته، دارای لالای یهای خاصّی هستند که سندی قابل توجّه در حوزه های زبان و گویش، موسیقی، ادبیات، تاریخ و... محسوب می شوند. در منطقه ی کتول، واقع در ایالت استرآباد )استان گلستان کنونی(، به واسط هی پیشینه ی کهن و فرهنگ بومی غنی آن، مانند هر منطقه ی کهن در سرزمین ایران و جهان، لالای یهایی در بین مادران رایج بوده و هست که در قدم نخست ثبت آن ها و در دیگرگام ها بررسی و تحلیل ادبی موسیقایی آ نها، افزوده هایی بر فرهنگ کهن ایرانی دربر خواهد داشت. آن چه در ادامه خواهد آمد، نمونه هایی از گنجینه ی لالایی های منطقه ی کتول است، که محمّدرضا برزگر، یکی از موسیقی دانان و پژوهشگران موسیقی کتول، در طی سا لهای متمادی فعالیت پژوهشی در حوزه موسیقی کتول و پیمایش روستا به روستا و گف توگو با زنان و مادران سالخورده ی کتولی، گنجین های از لالایی های منطقه ی کتول را گردآوری کرده است. در این مقاله پس از مقدّمه ای شاعرانه در شرح و توصیف لالایی و خاستگاه آن، نمونه ای از موضوعات رایج در اشعار لالایی های منطقه ی کتول ذکر شده و سپس لالایی هایی به نقل از شاه خانم دنکو (متولد 1306 - روستای چلی) ارائه خواهد شد. تمامی لالایی هایی که در ادامه خواهد آمد، شامل سه بخش هستند، بخش نخست گویش کتولی، بخش دوّم آوانویسی، بخش سوّم برگردان به فارسی معیار. (فصلنامه میرداماد)