خلاصة:
ثبات و پایداری کشت و تولید پنبه و یا هر محصول دیگری نیازمند رقابتپذیری آن با دیگر محصولات کشاورزی منطقه است. از اینرو، تحقیقات از راهکارهای تعیینکننده رقابتپذیری محصولات کشاورزی به شمار میرود. تحقیق حاضر با هدف ارزیابی آثار اقتصادی تحقیقات به نژادی پنبه در استان خراسانرضوی در دو سناریوی اقتصاد کوچک باز و بسته انجام شد. بدین منظور، از دو دسته داده های مرتبط با فناوری (میانگین افزایش عملکرد، پارامتر جابهجایی منحنی عرضه، احتمال موفقیت تحقیق، عامل استهلاک) و بازار (مخارج تحقیق،قیمت محصول، کشش قیمتی عرضه و نرخ تنزیل) مربوط به پروژه های تحقیقات به نژادی پنبه که در بازه زمانی 1394 تا 1398 در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی خاتمه یافته بود و همچنین، از روش تحلیل مازاد اقتصادی استفاده شد. بر پایه نتایج مطالعه، برای هر تحقیق به نژادی، تحت سناریوی اقتصاد کوچک باز، میانگین ارزش حال خالص منافع 12718000 هزار ریال، نرخ بازده داخلی 55 درصد و نسبت فایده به هزینه 6/7 و تحت سناریوی اقتصاد کوچک بسته، بهترتیب، 9134351 هزار ریال، 50 درصد و 7/5 پیشبینی و ارزیابی شده، که بیانگر بازده بالا و سودآوری اقتصادی پذیرفتنی تحقیقات بهنژادی پنبه تحت هر دو سناریو است؛ اما مجموعه نتایح و یافتههای پژوهش حاضر نشان داد که تعامل و حضور در بازارهای جهانی پنبه بر میزان منافع و آثار توزیعی تحقیقات کشاورزی و نیز رقابتپذیری پنبه در استان خراسان رضوی خواهد افزود. از این رو، شایسته است که در تدوین سیاست تحقیقات کشاورزی، درجه تعامل اقتصاد کشور با بازارهای جهانی مورد توجه قرار گیرد.
The stability of the cultivation and production of cotton or any other product requires its competitiveness with other agricultural products in the region. Therefore, research is one of the determinants of competitiveness of agricultural products. This study aimed at evaluating the economic impacts of cotton breeding research in Razavi Khorasan province of Iran under two scenarios of small open and closed economies. For this purpose, two categories of data related to technology (average yield increase, supply curve displacement parameter, research success probability, depreciation factor) and market (research costs, product price, supply price elasticity and discount rate) of cotton breeding research projects terminated during 2015-2019 in Razavi Khorasan Agricultural Research and Training Center were used in an economic surplus analysis method. Based on the results, under the scenario of small open economy, the average net present value of benefits, internal rate of return and the ratio of profit to cost of each breeding research were predicted and evaluated 12718000 thousand IRI rials, 55 percent and 7.6 and under the scenario of small closed economy, 9134351 thousand IRI rials, 50 percent and 5.7, respectively. These values indicated the high efficiency and acceptable economic profitability of cotton breeding research under both scenarios, but the study results and findings indicated that the interaction and presence in global cotton markets would increase the benefits and distributive effects of agricultural research and cotton competitiveness in Razavi Khorasan province. Therefore, in agricultural research policy making, the degree of interaction of the country's economy with global markets should be considered.
ملخص الجهاز:
بر پايه نتايج مطالعه ، براي هر تحقيق به نژادي، تحت سناريوي اقتصاد کوچک باز، ميانگين ارزش حال خالص منافع ١٢٧١٨٠٠٠ هزار ريال ، نرخ بازده داخلي ٥٥ درصد و نسـبت فايـده بـه هزينه ٧/٦ و تحت سناريوي اقتصاد کوچک بسته ، بـه ترتيـب ، ٩١٣٤٣٥١ هـزار ريـال ، ٥٠ درصـد و ٥/٧ پيش بيني و ارزيابي شده ، که بيانگر بازده بالا و سودآوري اقتصادي پـذيرفتني تحقيقـات بـه نـژادي پنبـه تحت هر دو سناريو است ؛ اما مجموعه نتايح و يافته هاي پژوهش حاضر نشان داد که تعامل و حضور در بازارهاي جهاني پنبه بر ميزان منافع و آثار توزيعي تحقيقات کشاورزي و نيز رقابت پذيري پنبه در استان خراسان رضوي خواهد افزود.
ex-post evaluation 213 رهيافـت مـازاد اقتصـادي، همچنـين ، از چـارچوب بـازار بـراي اسـتنتاج منـافع تحقيقـاتي استفاده ميکند که کاربست دستاوردهاي آن باعث جابه جايي منحنـي عرضـه مـيشـود؛ سـپس ، منافع اقتصادي به عنوان مازاد تعلق گرفته به توليدکنندگان و مصرف کنندگان محاسبه و آنگـاه بـا جمع سازي منافع تحقيقات در طول زمان و مقايسه آن با مخارج ، سنجه هـايي ماننـد ارزش فعلـي خالص منافع ، نرخ بازده داخلي و نسبت فايده به هزينه محاسبه ميشود.
Evaluation of economic effects of cotton breeding research under risk conditions in agricultural-climatic zones of Iran.