خلاصة:
اگرچه جنس زن در شعر و ادب فارسی چهرۀ مثبتی ندارد و در اشعار معمولاً مورد بی‌مهری گویندگان قرار گرفته است، اما آنگاه که در جایگاه همسر قرار می‌گیرد با این که در ادبیات کلاسیک در هاله‌ای از ابهام و پوشیدگی قرار می‌گیرد اما کم و بیش ستایش می‌شود. ولی در غزل معاصر از جایگاه والایی برخوردار می‌باشد که پیوسته در قاب مدح و ستایش شاعران قرار می‌گیرد. اما همسر (مرد) در غزل فارسی ـ چه کلاسیک و چه معاصرـ کمتر نمود داد، ولی همین تعداد کم کمتر ستایش شده و بیشتر از طرف زنان نکوهش شده‌اند. هدف از نگارش این مقاله همسرستایی و نکوهش همسر(زن ـ مرد) در شعر و ادب فارسی است. روش کار کتابخانه‌ای و توصیفی ـ تحلیلی می‌باشد. حاصل پژوهش نشان می‌دهد که در شعر کلاسیک شاعران کمتر از همسر (زن) خویش سخن گفته و اگر از او ستایش کرده‌اند، بسیار محدود و بیشتر در مرثیه وفات آن‌ها شعر سروده‌اند و از همسر (مرد) خبری نیست، اما در غزل معاصر از آن تفکرات مردسالاری و مردمحوری تا حد زیادی کاسته شده و مخصوصاً همسر (زن) شاعر مورد ستایش و مدح قرار گرفته است و حتی مردان در جایگاه همسر گاه ستایش و گاه نکوهش شده‌اند. در این دوره ذهنیت غنایی شاعران تغییر کرده و آن‌ها نه تنها زبان به ستایش همسر (زن) خود گشوده، حتی نام آن‌ها را هم در غزل ذکر می‌کنند که در ادبیات کلاسیک ما اصلاً سابقه ندارد.
However, the female sex has a hated face in Persian poetry and literature And in the poems, the speakers are usually disliked. But when he is in the position of a wife, although in classical literature he is in an aura of ambiguity and secrecy. But it is more or less praised. But in contemporary lyric poetry, it has a high position, which is constantly placed in the frame of praise of poets. But his wife (the man) was less prominent in Persian lyric poetry, both classical and contemporary. But the same few have been less praised and more condemned by women. The purpose of writing this article is to identify the spouse and condemn the spouse (female-male) in Persian poetry and literature. The method of work is library and descriptive-analytical. The results of the research show that in classical poetry, poets have spoken less than their wives (woman) and if they have praised them, They have written poetry in a very limited and mostly mournful way And there is no mention of a wife (man), But in contemporary lyric poetry, those patriarchal and people-centered ideas have been greatly reduced And especially the poet's wife has been praised And even men in the position of wife are sometimes praised and sometimes condemned. During this period, the lyrical mentality of poets changed and they not only opened their mouths to praise their wives (woman ). They even mention their names in the lyric, which has no precedent in our classical literature.
(
, 
, 
)
