خلاصة:
تحلیل گفتمان انتقادی به عنوان رویکرد بین رشته ای علوم اجتماعی از جمله روش هایی است که برای استخراج پیام پنهان داده های واحد تحلیل مورد استفاده قرار میگیرد. این روش جزء روش های کیفی محسوب شده که ریشه در زبان شناسی داشته و هدف آن شناخت و درک فحوا و محتوای متن است . از مهم ترین آن ها، نظریه تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف است که گفتمان را به مثابه رخداد زبانی ، بخشی از کنش اجتماعی می داند که از سه بعد متن ، عمل گفتمانی و عمل اجتماعی تشکیل شده است . بنابراین در مقاله حاضر تلاش شده تا فرایند پژوهش در تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف با رعایت ترتیب در سه میدان توصیف ، تفسیر و تبیین ، بررسی و نسبت هر یک از سطوح با دال مرکزی مشخص شود که در نهایت در قالب یک نمودار نمایش داده می شود. این نوشتار با توجه به مبانی نظری تحلیل انتقادی گفتمان و رویکرد توصیفی- تحلیلی نشانگر آنست که با وجود استفاده از روش های متفاوت تحلیل در هر یک از سطوح در نهایت این دال مرکزی بوده که به عنوان یگانه اصل محدود کننده عناصر و وجه مشترک بین سطوح محسوب می شود.
As an interdisciplinary approach in Social
Sciences, critical discourse analysis is a method of
exploitation of the hidden message of the analysis
unit data. It is a qualitative method being rooted in
linguistics and aims to understand the content and
meaning of the text. One of the most important of
such a method is Norman Fairclough’s theory of
critical discourse analysis. He regards discourse as
a linguistic event, and part of social action. In
Fairclough’s approach, discourse consists of three
dimensions: text, discourse practice, and social
action. Accordingly, the paper attempts to
investigate the process of studying Fairclough’s
critical discourse analysis in terms of description,
interpretation, and explanation, and to determine
the relation of each level with the nodal point.
Finally, the relation is displayed in a graph. Given
the theoretical foundations of critical discourse
analysis, it is concluded that despite using different
methods of analysis at each level of description,
interpretation, and explanation, it is the nodal point
that is the only principle limiting the elements and
the commonality between the three levels. The
descriptive-analytical approach and documentary
data collection method is used in this paper.
ملخص الجهاز:
com چکيده تحليل گفتمان انتقادي به عنوان رويکرد بين رشته اي علوم اجتماعي از جمله روش هايي است که براي استخراج پيام پنهان داده هاي واحد تحليل مورد استفاده قرار ميگيرد.
اين نوشتار با توجه به مباني نظري تحليل انتقادي گفتمان و رويکرد توصيفي- تحليلي نشانگر آنست که با وجود استفاده از روش هاي متفاوت تحليل در هر يک از سطوح در نهايت اين دال مرکزي بوده که به عنوان يگانه اصل محدود کننده عناصر و وجه مشترک بين سطوح محسوب مي شود.
اين نوشتار با توجه به مباني نظري تحليل انتقادي گفتمان به اين نتيجه مي رسد که با وجود استفاده از روش هاي متفاوت تحليل در هر يک از سطوح توصيف ، تفسير و تبيين ، در نهايت اين دال مرکزي بوده که به عنوان يگانه اصل محدود کننده عناصر و وجه مشترک بين سطوح محسوب مي شود.
اين اصطلاح براي نخستين بار در سال ١٩٥٢م توسط زبان شناس معروف انگليسي " زليگ هريس " در دو وجه متفاوت بکار رفته است : يکي وجه زباني که اشاره به زبان شناسي توصيفي و شناخت رويه هاي معمول آن در متن دارد و ديگري وجه غير زباني که رابطه متن و بافت اجتماعي آن را مورد توجه قرار مي دهد.