خلاصة:
راهبرد دفاعی– امنیتی روسیه در طول سه دهه گذشته مسیر پر فراز و نشیبی را طی کرده است. از آنجایی که روسیه به لحاظ نظامی و جغرافیای سیاسی قدرتی تاثیرگذار در نظام بینالملل است، بنابراین راهبردهای دفاعی- امنیتی آن در دورههای مختلف آثار قابلتوجهی بر محیط پیرامونی داشته است. در بازه زمانی 1991 تا 2021 سه الگوی راهبردی مختلف در کنش دفاعی- امنیتی روسها بهچشم میخورد. مقاله پیشرو ضمن بررسی این الگوها تلاش دارد تا با استفاده از مدل سوآت و در چارچوب رئالیسم تدافعی و تهاجمی به این پرسش پاسخ دهد که سیر تحولات در راهبرد دفاعی- امنیتی روسیه چگونه بوده است؟ برای پاسخ به این پرسش از اسناد بالادستی روسیه استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد که راهبرد دفاعی- امنیتی روسیه بهتدریج از حالت تدافعی در دهه 1990 فاصله گرفته است و پس از طی مراحلی از سال 2010 به بعد به سمت تهاجمی شدن پیش رفته است. ترجمان وضعیت مذکور در قالب مدل سوآت حرکت از الگوی راهبردی انطباقی (اُ.دبلیو) در دهه 1990 به سمت الگوی اقتضایی (اِس.تی) در دهه 2000 و سپس الگوی آفندی (اِس.اُ) در دهه 2010 بوده است. این پژوهش با روش کیفی و رویکرد توصیفی- تحلیلی تدوین شده است. دادههای این پژوهش به روش کتابخانهای و از سناد بالادستی روسیه جمعآوری شده است.
Russia has had Asymmetric Security Strategy During the past three decades, the Evolution in Russia Security Strategy Seems more than usual. Russians have experienced three different Models of Security Strategy From 1991 until 2021. this article reviews the mentioned models by applying the combined analysis framework of realism theory and SWOT Strategic models. Therefore, research was carried out to answer the following question. How was been the developments of Russia's Security Strategy? We use the strategic document of the Russian Federation to answer the question. The result indicates that Russia's security strategy was defensive in the 1990 decade but after passing the stages in 2000 decades, it became Offensive after 2010. According to the SWOT method, Our findings fall into three categories: First OW Strategy in the 1990s, Second ST strategy in 2000 and third SO Strategy in 2010s. This study used qualitative techniques to analyze.
ملخص الجهاز:
تحولات کلان در نظام بين الملل و محيط پيراموني روسيه در ابتـداي دهـه ١٩٩٠ باعـث شده بود که مقامات کرملين جهان پساجنگ سرد را عاري از دشمن در نظر بگيرند و غـرب را شريکي مطمئن براي جبران توسعه نيافتگي و بازيابي جايگاه تاريخي روسيه قلمداد کننـد؛ اما در فاصله کمتر از يک دهه اين نگاه تعديل شد و خـوش بينـي نسـبت بـه همکـاري بـا کشورهاي غربي و ساختارهاي يورآتلانتيکي از بين رفت .
4National Security Strategy of the Russian Federation (NSSRF) مفهوم سياست خارجي :١ اين سند نگاه نظام مند بـه اصـول پايـه اي، منـاطق اولويـت دار، اهداف و مقاصد سياست خارجي فدراسيون روسيه را فـراهم مـيآورد و بـر مبنـاي قـانون اساسي فدراسيون روسيه و اصول شناخته شده بين المللي است (مفهوم سياست خارجي، ٢٠١٦).
در آيين نظـامي سـال ٢٠٠٠ اسـتفاده از جنـگ افزارهاي هسته اي در جنگ منطقه اي و گسترده را شامل ميشـد؛ امـا در آئـين نظـامي جديـد دامنه استفاده از اين جنگ افزارها به نبردهاي محلي نيز گسترش يافته که مؤيد کاهش دوبـاره آستانه به کار گيري تسليحات هسته اي و تهاجميتر شدن راهبرد دفاعي امنيتـي روسـيه نسـبت به آن چيزي است که در دکترين نظامي سال هاي ١٩٩٣ و ٢٠٠٠ ذکـر شـده بـود(سـوکو، ٢٠٠٠).
از ديگر اسناد اين دوره سند راهبرد امنيت ملي فدراسيون روسـيه در سـال ٢٠٠٠ اسـت که تفاوت آن با نسخه سال ١٩٩٧ تاکيد بيشتر بر عوامل ناامن کننـده در محـيط پيرامـوني و بين المللي به جاي محيط داخلي و محلي است (ديوسالار، ١٣٨٧: ٦١).