خلاصة:
یکی از مهم‌ترین تحولات حقوق حل‌وفصل اختلافات، ظهور روش‌های برخط بوده است. دربارۀ روش‌های برخط حل اختلاف، با توجه به اوصاف خاص آن‌ها به علت وقوع در فضای مجازی، ابهامات و مسائل حقوقی مطرح است. یکی از چالش‌های موجود دربارۀ روش‌های مذکور، نحوۀ اجرای نتیجۀ آن‌ها است، زیرا روش‌های عادی یا سنتی اجرای اسناد نهایی حل اختلاف در این زمینه راهگشا نیستند. با توجه به اهمیت فراوان اجرای اسناد نهایی در اعتبار و مقبولیت هریک از روش‌های حل اختلاف، دکترین حقوقی و فعالان عرصۀ تجارت الکترونیکی، به‌منظور رفع خلأ مذکور، راهکارهایی را پیش‌بینی و اعمال کرده‌اند که نتیجۀ روش‌های برخط حل اختلاف بدون نیاز به مراجعه به مراجع عمومی و دادگاه‌ها و به‌صورت خودکار اجرا شود. با توجه به مراتب فوق، در پژوهش حاضر، راهکارهای اجرای خودکار نتایج برخط حل اختلاف در مباحث ذیل بررسی شده است: «راهکارهای اجرای پولی»، «راهکارهای اجرای نتیجۀ حل اختلاف نام دامنه» و «راهکارهای اجرای خودکار بر اساس فناوری زنجیرۀ بلوکی». در مجموع مقالۀ حاضر به این نتیجه نائل آمده است که حمایت و ترویج روش‌های برخط حل اختلاف و روش‌های اجرای خودکار نتایج طرق مذکور، مهم‌ترین و اساسی‌ترین گام در جهت کاهش حجم کاری محاکم و سایر مراجع قانونی است، زیرا با توسعۀ روش‌های مذکور، لزوم مراجعه به دادگستری و کلیۀ دستگاه‌های دولتی، انتظامی و عمومی برای امور قضایی، اجرایی و امثال آن‌ها در مرحلۀ رسیدگی و اجرا منتفی می‌شود. درعین‌حال، چنین امری بدون حمایت مقنن و تصویب قوانین متناظر میسر نیست و از این حیث به مقنن ایرانی پیشنهاد می‌شود قواعد یکپارچه و جامعی را در این حوزه تنظیم و تصویب کند.
One of the most important developments in dispute resolution law is the emergence of online dispute resolution methods. There are ambiguities and legal issues regarding said methods due to their specific characteristics and occurrence in cyberspace. One of the challenges of these methods is how to enforce the results because the ordinary or traditional methods of enforcing final dispute resolution documents are not helpful in this field. Due to the high importance of the enforcement of final documents in the validity and acceptability of each dispute resolution method, the legal doctrine and e-commerce activists: predicted and implemented solutions about automatic enforcement of results of online dispute resolution methods without the need for the recourse to courts or other authorities. The present study has examined the strategies of automatic enforcement of ODR final documents in the following topics: "Monetary Enforcement Mechanisms", "Domain Name Resolution Enforcement Strategies", and "Automatic Enforcement Based on Blockchain Technology". The present article concludes that supporting and promoting online dispute resolution methods and strategies for automatic enforcement of ODR final documents is the most critical and fundamental step in reducing the workload of the courts and other legal authorities. At the same time, such a goal is not achievable without the legislature's support and the approval of the corresponding laws. In this regard, the Iranian Legislature is advised to draft and enact integrated and comprehensive rules in the area.
ملخص الجهاز:
با توجه به اهميت فراوان اجراي اسناد نهايي در اعتبار و مقبوليت هريک از روش هاي حل اختلاف ، دکترين حقوقي و فعالان عرصۀ تجارت الکترونيکي، به منظور رفع خلأ مذکور، راهکارهايي را پيش بيني و اعمال کرده اند که نتيجۀ روش هاي برخط حل اختلاف بدون نياز به مراجعه به مراجع عمومي و دادگاه ها و به صورت خودکار اجرا شود.
در همين راستا، در عرصۀ تجارت الکترونيکي روش هايي ابداع شده است که برخلاف طرق عمومي يا اجباري ، مقامات عمومي مثل دادگاه دستور اجراي اسناد نهايي فصل دعوا را صادر نمي کنند بلکه بر اساس موافقت نامۀ قبلي طرفين ، نتيجۀ طرق برخط حل اختلاف به صورت خودکار و از طريق کنترل مالي و فني بر داراييهاي طرفين دعوا اجرا مي شود (٢.
Uniform Domain-Name Dispute-Resolution Policy (UDRP) نتيجۀ دعوا، ميتواند به ثبت کنندة نام دامنه دستور دهد که نام دامنه را معلق يا به ديگري منتقل کند؛ ٢- نهاد حل اختلاف برخط ميتواند مستقلا فرايند اجرايي خودکار ايجاد کند که مرسوم ترين راهکارهاي موجود در اين زمينه ، استفاده از سيستم پرداخت اماني يا ايجاد سيستم تضميني در بازار مربوطه است .
در اين صورت دعوا يا اختلافي ميان فروشنده و خريدار شکل ميگيرد و در طرح بازگشت هزينه ١ بانک صادرکنندة کارت اعتباري، با همکاري بانک دريافت کنندة وجوه (که فروشنده در آن حساب داشته است )، نتيجۀ حل اختلاف برخط را به صورت خودکار از طريق استرداد مبالغ به حساب دارندة کارت يا عدم انجام اقدام مذکور با توجه دعواي متقابل ٢ فروشنده اجرا ميکنند.
“Facilitating expansion of cross-border e-commerce developing a global online dispute resolution systems (Lessons derived from existing ODR systems-work of the United Nations Commission on International trade law)”.
(
, 
, 
)
