سیمای مظلومان در شاهنامه فردوسی الأدب والفن

"آخرین بار،نادر شاه دهلی را گرفت و گنج‌های بیکرانی به ایران آورد،اما از آن همه‌ بعد از نادر چه بر جای ماند؟اکنون فردوسی را ببینیم که از شعر و اندیشه والای خود کاخ‌ عظیمی پی افکند که در طی قرون از باد و باران‌ و توفان حوادث و هجوم اقوام گزندی نیافته‌ است. »(4) یکی از مسائل قابل توجه و در خور اهمیت‌ در«شاهنامه»فردوسی بررسی احوال مظلومان‌ و علل مظلومیت آنان است،لذا در این نوشتار سعی شده است تا از میان انبوه شخصیت‌های‌ «شاهنامه»افرادی که به علل مختلف حقوق‌ فردی و اجتماعی آنان پایمال گشته و تیغ‌های‌ بیداد و جفا آنها را گردن زده یا خانه نشین‌ ساخته،معرفی گردد و با این کار ناچیز سیمای‌ نیکان و بدان،روشنایی و تاریکی،داد و ستم‌ و آزادی و بندگی از همدیگر تفکیک شود. اگر حاصل زندگی بندگی است‌ دو صد بار مردن به از زندگی است دیگر اینکه مظلومان کسانی نیستند که در میادین نبرد رویاروی حریف قرار بگیرند و در پایان یکی از آنان به دست دیگری کشته شود."