خلاصة:
Sekarzadeh Seyed Mohamad was one of the 18th famous calligraphers in Ottoman. He was born in Manisa. His father, Abdorahman Effendi, was a confectioner so Seyed Mohamad was known as “Shekarzadeh”. He was Yedikuleli Seyyid Abdullah Efendi’s student and got permission from him. He was famous especially for Thuluth and Naskh script. He died in 1753 A.D and his tomb is located next to Sheikh Hamdolah’s in Karacaahmet cemetery in Istanbul. There are still three Qurans transcribed by him in different museums. The first one is a Quran, No. 85, kept in Turkish and Islamic Arts in Istanbul. It was a copy of Quran by Hafiz Uthman and it was ordered by Sultan Salim the third. This one has 458 pages and has been finished in 1729 A.D. After finishing this Quran, the king has known Shekarzadeh’s tendency to visit Kaaba so let him go and ordered him to copy another Quran by Sheikh Hamdolah. So Shekarzadeh went to Medina and after staying there for a year and transcribing the mentioned Quran, came back to Istanbul. In that time, Sultan Mahmoud was at the beginning of his kingdom, so Shekarzadeh gave the Quran to him. It can be understood from the endowment and notes that this manuscript later was taken to prophet Mohamad’s shrine by Rateb Ismaeil, and today it is kept in Malek Abdolaziz’s library in Medina, No. 231. Later, Shekarzadeh transcribed a Quran because of Soltan Mohamad the first, in 1733 A.D. and today it is kept in Suleymaniye library (Yenicami 3). This Quran has 346 pages and it is the first Quran that published by Ottoman government officially in 1874 A.D. This manuscript was published perfectly by Turkish Classical Art Foundation in Istanbul in 2018. Shekarzadeh mentioned in colophon of this Quran that this was the third one he had transcribed and he wanted to do more. But there are only three manuscripts mentioned in resources. It can be possible that his other Qurans are in private collections. This article is about Shekarzadeh’s artworks, who is a famous Ottoman calligrapher, his place in the Quran transcribing and especially his Qurans’ features.
شکرزاده سیدمحمد کیی از خوشنو یسان مشهور قرن 18 م. در عثمانی، در مانیسا متولد
شد و به این دلیل که شغل پدرش عبدالرحمن افندی، قنادی بود، با لقب "شکرزاده" شناخته
م یشد. او در استانبول در محضر یدیکولهلی سیدعبدالله افندی به مشق خط پرداخت و
اجازت نامه در یافت نموده و به و یژه در خطوط ثلث و نسخ شهرت یافت. او در سال 1753
م. درگذشت و قبرش در کنار مزار شیخ حمدالله در قبرستان کاراجا احمد استانبول قرار دارد.
سه مصحی که او با شیوه منحصر به فرد خود کتابت کرده، هنوز در موزه های مختلف محفوظ
است. نخستین انها، مصحی است که به فرمان سلطان سلیم سوم از روی قرانی که حافظ
عثمان به سال 1682 م. نوشته، تقلید کرده است و اکنون به شماره 85 در موزه اثار ترک و اسلام
استانبول محفوظ است. این مصحف دارای 458 صفحه بوده و در سال 1729 م. به اتمام رسیده
است. پس از اتمام این نسخه، سلطان با ا گاهی از تمایل شکرزاده به ز یارت حج، به او اجازه
سفر داده و امر کرد مصحف دیگری به خط شیخ حمدالله را که موقوف بر روضه مطهره نبوی
بود، به شیوه تقلید کتابت نماید. بر این اساس، شکرزاده به مدینه رفت و پس از یک سال
اقامت در انجا و کتابت مصحف مذکور ، به استانبول بازگشت. در ان هنگام چون سلطان برکنار
شده بود، مصحف را به سلطان محمود اول که تازه به تخت نشسته بود، عرضه داشت. از
وقف نامه و یادداشت های موجود بر روی این نسخه م یتوان فهمید که این مصحف، بعدها
توسط راتب اسماعیل پاشا وقف روضه مطهره نبوی گردیده و اکنون به شماره 231 در کتابخانه
ملک عبدالعز یز در مدینه محفوظ است.
شکر زاده سید محمد هو احد الخطاطن المشهور ین فی القرن الثامن عشر . ولد فی مانیسا
لان والده عبدالرحمن افندی کان طاه معجنات. » شکر زاده « فی الدوله العثمانیه وکان یعرف ب
مارس الخط فی اسطنبول عند یدی قوله لی سید عبدالله افندی وحصل عی اجازه، واشهر فی
خطی الثلث والنسخ خاصا. توفی سنه 1166 ه / 1753 م. توفی وقبره بجوار قبر الشیخ حمدالله
فی مقبره قره جه احمد فی اسطنبول. لا تزال المصاحف الثلاثه الی کتبها بطر یقته الفر یده محفوظه
فی متاحف مختلفه. اولهما مصحف کتب بامر السلطان سلیم الثالث تقلیدا عن المصحف الذی
کتبه حافظ عثمان عام 1094 ه / 1682 م. وهو محفوظ الان فی رقم 85 فی متحف الاثار الترکیه
والاسامیه فی اسطنبول. یتکون هذا المصحف من 458 صفحه و تم کتابته فی عام 1141 ه /
1729 م.. بعد الانتهاء من کتابه هذه النسخه، سمح له السلطان وهو یعلم برغبه شکرزاده فی اداء
فر یضه الحج بالسفر وامره بکتابه مصحف اخر تقلیدا بخط الشیخ حمدالله الذی کان موقوفا علی
ضر یح النبوی الشر یف. ولهذا ذهب شکرزاده الی المدینه المنوره وعاد الی اسطنبول بعد توقفه
هناک لمده عام و اتمام کتابه القران؛ فی ذلک الوقت عندما عزل السلطان، قدم الخطاط المصحف
الی السلطان محمود الاول الذی تولی العرش لتوه. من خطاب الوقفیه والملاحظات الموجوده علی
هذه النسخه، یمکن فهم ان هذا المصحف قد اهدی لاحقا من قبل راتب اسماعیل باشا للضر یح
النبوی الشر یف، وهو محفوظ الان فی رقم 231 بمکتبه الملک عبدالعز یز فی المدینه المنوره.
کتب شکرزاده لاحقا بناء عی طلب السلطان محمود الاول مصحفا فی عام 1146 ه / 1733
3(. یتکون هذا المصحف من 346 Yenicami( م. انه موجود الان فی مکتبه السلیمانیه تحت رقم
الورق وهو اول مصحف قامت الدوله العثمانیه بطبعه و نشره رسمیا عام 1291 ه / 1874 م..
فی 2018 . تم طبع و نشر نسخه من نفس المصحف من قبل موسسه الفنون الکلاسیکیه
الترکیه فی اسطنبول بدقه وتقنیات متطوره بحسب الاصل. فی نهایه هذا المصحف، ذکر شکرزاده
ان هذا هو ثالث المصحف الذی کتبه وانه ینوی کتابه المز ید من المصاحف. ولکن فی المصادر
لم تذکر الا هذه المصاحف الثلاثه من اعماله. تشیر بعض الابحاث الحدیثه الی امکانیه توفر
مصاحف اخری بخطه فی بعض المکتبات والمجموعات الخاصه. فی هذا المقال سیفحص اثار
شکرزاده سید محمد افندی، احد الخطاطن العصر العثمانی المشهور ین، مکانته فی کتابه القران
الکر یم وخاصه خصايص المصحف الذی کتبه.