خلاصة:
زمینه: کی‌خسرو یکی از شاهان برجسته در شاهنامه است که در پس از رسیدن به قدرت، اقدامات مطلوبی برای رشد و تعالی جامعۀ ایرانی انجام داده است. یکی از چالش‌های او در کشورداری، تعارضات مرزی از سوی تورانیان بوده که مشکلات عدیده‌ای را به همراه داشته است. با این حال، کی‌خسرو در برخورد با دشمنان اصلی ایرانیان، همواره از منش‌های اخلاقی و انسان‌دوستانه برکنار نبوده و مردم غیرنظامی و اسیران جنگی را مورد نظر قرار داده و حقوق آنان را حتی در میانۀ جنگ در نظر گرفته است. در پژوهش حاضر، با استناد به منابع کتابخانه‌ای و روش توصیفی- تحلیلی، سویه‌های اخلاقی این شخصیت در نبرد با تورانیان، بازنمایی و کاویده شده است. نتیجه گیری: کی‌خسرو در برخورد با تورانیان، همواره حقوق غیرنظامیان و اسیران جنگی، کشاورزان و پیشه‌وران را رعایت کرده است و سربازان او از غارت، انهدام و تجاوز (مصداق‌های ناهنجاری‌های اخلاقی) پرهیز کرده‌اند. او در کمال سکون و به دور از خون‌ریزی‌های معمول، از گناه نظامیان تورانی که تسلیم شده‌اند، درمی‌گذرد و مانع کشتار آنان می‌شود. همچنین، نمود اصلی رویکرد اخلاقی کی‌خسرو، در مجازات طوس از جانب وی به دلیل تخطی از فرمان‌های شاه مبنی بر رعایت حال مردم مغلوب نمودار شده است.
Background: Kaykhosrow is one of the prominent kings in Shahnameh who, after coming to power, has taken favorable measures for the growth and excellence of Iranian society. One of his challenges in governing the country was the border conflicts by the Turanians, which caused many problems. However, in dealing with the main enemies of the Iranians, Kaykhosrow has not always been alienated from moral and humanitarian origins, and has considered civilians and prisoners of war, and has considered their rights even in the midst of war. In the present study, citing library sources and descriptive-analytical method, the moral aspects of this character in the battle with the Turanians have been represented and explored.
Conclusion: In dealing with the Turanians, Kaykhosrow has always respected the rights of civilians and prisoners of war, farmers and craftsmen, and his soldiers have avoided looting, destruction and rape (examples of moral anomalies). In complete peace and away from the usual bloodshed, he forgives the guilt of the Turanian soldiers who surrendered and prevents their killing. Also, the main manifestation of Kaykhosrow's moral approach in punishing Tus by him for violating the Shah's decrees to respect the condition of the defeated people is shown
(
, 
, 
)
