خلاصة:
از دغدغه های نظام عدالت کیفری در اختیار داشتن آمار جنایی مطمئن و موثق جهت کنترل مواردی بزهکاری و بزه دیدگی است، امری که همواره در قشر اطفال و نوجوانان به دلیل وضعیت فیزیولوژیکی ایشان از حساسیت بالایی برخوردار بوده است. این پژوهش با روشی تحلیلی_توصیفی به بررسی سازوکار شناسایی اطفال و نوجوانان در معرض خطر و بزه دیده در پرتو قانون حمایت از اطفال و نوجوانان 1399 پرداخت و در نتیجه روشن ساخت که اگرچه قانونگذار با ایجاد تکلیف برای سازمان های متولی امر کودک، تسهیل خود اظهاری کودک و اجباری ساختن گزارش دهی موقعیت های مخاطره آمیز کودکان، شروع به جرم و جرایم علیه آن ها اقدامات مفیدی را در راستای کاهش رقم سیاه بزه دیدگی کودکان، انجام داده است اما همچنان در این مسیر چالش هایی وجود دارند که کارایی این روش ها را کاهش می دهند و برای حل این مشکل باید از ظرفیت هایی نظیر پیمایش های بزه دیدگی استفاده نمود.
ملخص الجهاز:
این پژوهش با روشی تحلیلی_توصیفی به بررسی سازوکار شناسایی اطفال و نوجوانان در معرض خطر و بزهدیده در پرتو قانون حمایت از اطفال و نوجوانان 1399 پرداخت و در نتیجه روشن ساخت که اگرچه قانونگذار با ایجاد تکلیف برای سازمانهای متولی امر کودک، تسهیل خود اظهاری کودک و اجباری ساختن گزارشدهی موقعیتهای مخاطره آمیز کودکان، شروع به جرم و جرایم علیه آنها اقدامات مفیدی را در راستای کاهش رقم سیاه بزهدیدگی کودکان، انجام داده است اما همچنان در این مسیر چالشهایی وجود دارند که کارایی این روشها را کاهش میدهند و برای حل این مشکل باید از ظرفیتهایی نظیر پیمایشهای بزهدیدگی استفاده نمود.
بنابراین، گام نخست در راستای حمایت از کودکان بزهدیده و در معرض خطر، تسهیل شناسایی آنها جهت اعمال تدابیر پیشگرانه و حمایتی است و برای نیل به این هدف باید از روشهایی نظیر اجباری ساختن گزارشدهی توسط مدرسه، خانواده، بستگان و به طور کلی ایجاد تکالیفی جهت گزارش بزهدیدگی کودکان توسط آحاد جامعه و همچنین ایجاد مراکزی جهت خود اظهاری و شنیده شدن اطفال و نوجوانان، استفاده نمود( عباچی، 1383، ص 77).
از دیر باز اهمیت و تسهیل امر شناسایی کودکان در معرض خطر 3 و بزهدیده در اسناد مهم بین المللی مورد توجه بوده است که از جمله آنها میتوان به بند 2 ماده 19 کنوانسیون سازمان ملل متحد در مورد حمایت از حقوق کودک اشاره نمود که در آن به دولتها توصیه شده تا در راستای کشف و پیشگیری از جرایم علیه کودکان اقدامات و روش های موثری را همراه با برنامه های اجتماعی در پیش بگیرند.