بررسی پیامدهای مدیریت ‌مرز با رویکرد امنیتی بر عدالت‌ فضایی شهرستان‌های‌ مرزی استان‌های آذربایجان ‌شرقی و غربی براساس مدل تاپسیس (محدوده مورد مطالعه: شهرستان‌های‌مرزی جلفا ،پلدشت و ماکو) مقالة

خلاصة:

ایران دارای مرزهای‌ طولانی با همسایگان بی‌ثبات از لحاظ سیاسی، امنیتی و دفاعی و حتی سرزمینی قرار دارد و با 8573.7کیلومتر مرز و داشتن 16استان مرزی (بیش‌از نیمی از استان‌های‌کشور)و 15کشور همسایه بعد از روسیه و چین دارای بیش‌ترین مرز می‌باشد .عواملی از جمله شرایط خاص منطقه خاورمیانه و بی ثباتی و تنش در کشورهای‌ مجاور، برخی تحرکات واگرایانه در مناطق‌مرزی در گذشته و حال و ... باعث نوعی بدبینی و نگاه تهدیدنگر به مناطق‌مرزی توسط حاکمیت شده و نواحی مرزی تحت‌ تاثیر نگاه و رویکرد امنیتی قرار گرفته‌اند. پیامد این رویکرد ساختار فضایی ناموزون ایران بوده که به‌رغم تلاش‌های فراوان از عدالت‌ فضایی دور بوده وساختار مرکز پیرامون الگوی غالب روابط فضایی آن می‌باشد و نواحی مرزی ایران از سطح توسعه‌یافتگی مطلوبی در مقایسه با هسته و مرکز کشور برخوردار نیستند. این مقاله با استفاده ترکیبی روش آنتروپی شانون و مدل تصمیم گیری چند معیاره تاپسیس به رده بندی شهرستان‌های ‌استان‌های‌ آذربایجان ‌شرقی و غربی از منظر عدالت‌ فضایی پرداخته ‌است تا اثرات رویکرد امنیتی بر عدالت ‌فضایی شهرستان‌های مذکور بالاخص شهرستان‌های ‌مرزی نمایان شود. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد هرچند رویکرد امنیتی در مدیریت‌ مرز امنیت را در بعد سخت آن ارتقاء بخشیده است لیکن محدودیت‌های اعمال شده در تشدید عقب افتادگی وتوزیع نامتعادل عدالت‌ فضایی شهرستان‌های ‌مرزی آذربایجان ‌شرقی و غربی به‌ویژه شهرستان‌های جلفا، پلدشت و ماکو تاثیرگذار بوده‌است که این مسئله می‌تواند پیامدهایی از قبیل مهاجرت، تغییرات کاربری اراضی، تغییرات زیست ‌محیطی، کمبود اشتغال و نرخ منفی رشد جمعیت در مناطق مرزنشین را به‌دنبال داشته ‌باشد. نتایج مدل سنجش عدالت‌ فضایی در استان‌های آذربایجان ‌شرقی و غربی نشان می‌دهد سه شهرستان مرزی جلفا، پلدشت و ماکو از لحاظ عدالت‌ فضایی در وضعیت مطلوبی قرار ندارند، البته شهرستان جلفا به نظر می‌رسد به‌لطف وجود منطقه آزاد تجاری ‌ارس که بخش بزرگی از آن در شهرستان جلفا واقع است وگمرک نسبتا فعال در این رتبه بندی رتبه بهتری نسبت به پلدشت و ماکو دارد.

خلاصة: (مترجم بواسطة الذكاء الاصطناعي)

تمتلک ایران حدودا طویله مع جوار غیر مستقرین سیاسیا وامنیا ودفاعیا وحتی جغرافیا، ومع 8573.7 کیلومتر من الحدود ووجود 16 محافظه حدودیه (اکثر من نصف محافظات البلاد) و15 دوله مجاوره، تحتل المرتبه الثالثه من حیث اکثر الحدود بعد روسیا والصین. عوامل مثل الظروف الخاصه لمنطقه الشرق الاوسط وعدم الاستقرار والتوتر فی البلدان المجاوره، وبعض الحرکات الانفصالیه فی المناطق الحدودیه فی الماضی والحاضر، وغیرها، ادت الی نوع من الریبه والنظره التهدیدیه للمناطق الحدودیه من قبل الحکومه، واصبحت المناطق الحدودیه متاثره بالنهج والتوجه الامنی. نتیجه لهذا النهج کان هیکل الفضاء غیر المتوازن فی ایران، والذی علی الرغم من الجهود الواسعه، لم یبتعد عن العداله المکانیه، واصبح هیکل المرکز المحیط هو النموذج السايد للعلاقات المکانیه، والمناطق الحدودیه فی ایران لیست بالمستوی المطلوب من التنمیه بالمقارنه مع النواه المرکزیه للبلاد. تهدف هذه المقاله باستخدام مزیج من طریقه انتروبی شانون ونموذج القرار متعدد المعاییر (تاپسیس) الی تصنیف مدن محافظتی اذربیجان الشرقیه والغربیه من منظور العداله المکانیه لابراز تاثیر النهج الامنی علی العداله المکانیه فی هذه المدن، وبالاخص المدن الحدودیه. تظهر نتايج هذا البحث انه رغم ان النهج الامنی فی اداره الحدود قد عزز الامن فی البعد الصلب له، الا ان القیود المفروضه اثرت علی تفاقم التخلف والتوزیع غیر المتوازن للعداله المکانیه فی مدن اذربیجان الشرقیه والغربیه الحدودیه، خصوصا مدن جلفا، بلدهشت وماکو، مما یمکن ان یودی الی عواقب مثل الهجره، تغییر استخدامات الاراضی، التغیرات البیيیه، نقص الوظايف ومعدل النمو السکانی السلبی فی المناطق الحدودیه. تظهر نتايج نموذج قیاس العداله المکانیه فی محافظتی اذربیجان الشرقیه والغربیه ان ثلاث مدن حدودیه جلفا، بلدهشت وماکو لیست فی وضع جید من حیث العداله المکانیه، ولکن یبدو ان مدینه جلفا بفضل وجود المنطقه الحره التجاریه ارس، والتی یقع جزء کبیر منها فی مدینه جلفا وقدوم جمارک نشطه نسبیا، تتمتع بترتیب افضل مقارنه مع بلدهشت وماکو.

خلاصة:

Iran has long borders with politically, security,defense and even territorially unstable neighbors,and with 8573.7 km of border and having 16 border provinces(more than half of the country) and 15 neighboring countries after Russia and China has the most borders.The special situation in the Middle East and the instability and tension in the neighboring countries,some divergent movements in the border areas in the past and now,etc.have caused a kind of pessimism and threatening view of the border areas by the government and border areas have been affected by the security approach.The approach of Iran's spatial structure is unbalanced,which despite many efforts is far from spatial justice and the center-structure is around the dominant pattern of its spatial relations and Iran's border areas do not have the desired level of development compared to the core and center of the country. Shannon and the TOPSIS multi-criteria decision-making model classify the cities of East and West Azerbaijan provinces from the perspective of spatial justice in order to highlight the effects of the security approach on spatial justice in these cities, especially border cities.The results of this study show that although the security approach in border management has improved security in its hard dimension, but the restrictions imposed on the intensification of backwardness and unbalanced distribution of spatial justice in the border cities of East and West Azerbaijan, especially Jolfa, Poldasht and Mako Implicitly, this can have consequences such as migration,land use change,environmental change,lack of employment and negative population growth rates in border areas. The results of this study show that although the security approach in border management has improved security in its hard dimension, but the restrictions imposed on the intensification of backwardness and unbalanced distribution of spatial justice in the border cities of East and West Azerbaijan, especially Jolfa, Poldasht and Mako Implicitly, this issue can have adverse consequences such as migration, land-use change, environmental change, lack of employment and negative population growth rates in border area

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول