خلاصة:
استعاره یکی از جنبههای اعجاز بیانی است و قرآن از آن، در راستای تبیین معانی خود بهره میبرد. استعاره در مفهوم سنتی، بهکاربردن لفظی در غیر از معنای اصلی خود میباشد؛ اما در این معنا به تنهایی نمیتواند جهانبینی، ساختار و اندیشههای نهفته درون آیات را نشان دهد. در باب استعاره میتوان دو دیدگاه کلاسیک و زبان شناسی-شناختی را با یکدیگر مقایسه کرد. تفاوت این دو دیدگاه در این است که در زبانشناسیسنتی استعاره صرفاً ابزاری برای زیبایی تعبیرهای زبانی بوده است؛ اما در زبانشناسیشناختی، استعاره به چگونگی پدیدآمدن فرایندهای ذهنی و تبدیل شدن آنها به عناصر زبانی میپردازد. ازاینرو ماهیت و عملکردی متفاوت از دیدگاههای بلاغت پژوهان در سدههای گذشته دارد. پژوهش پیش رو با رویکرد توصیفی- تحلیلی و با هدف بررسی استعاره نزد بلاغت پژوهان سنتی و زبان شناسان شناختی و نقش آنها در تبیین و تحلیلهای قرآنی صورتگرفته است. یافتههای این پژوهش در قالب شناخت وجوه تمایز استعاره شناختی از استعاره سنتی، و بررسی آیات با نگاه به مفهومسازی استعاری نشان داد که الگوی استعاره مفهومی در تحلیل شناختی آیات و دستیابی به اصول معناشناختی حاکم بر مفهوم سازی قرآنی، امکانی را برای کشف لایههای قرآنی فراهم میآورد که در استعاره سنتی دستیابی به آن ممکن نیست.
metaphor is a features, this is a expressive marvel, and the Qur'an, enjoyment therefrom along expressive the meanings and messages. The metaphor of the concept of classical, usage verb at but original meaning, but may not be in the meaning display outlook، structure،secret meditation. about metaphor may compare two mentality classical and cognitive linguistics. difference between two mentality metaphor in the classical linguistics have been only tools for beauty lingual interpretation but in the cognitive linguistics metaphor is freshiy look to circumstance arisen processes of mind and change those to lingual elements. so have nature and different functional from classical eloquence searchers in the last century. performanced forthcoming research with approach descriptive analytic and with cause analysis metaphor classical eloquence searchers and cognitive linguistics and those role in the express and analysises quranic.the results of this research in the frame cognition distinctionly cognitive metaphor from classical metaphor and analyzing verse with looking to conceptualization metaphorical demonstrate that conceptual metaphor in the analyzing cognitive verses and achievement to theory semantics cognitive obtion possibility for interlocutor qoranic to achievement thereto impossible by classical
ملخص الجهاز:
يافته هاي اين پژوهش در قالب شناخت وجوه تمايز استعاره شـناختي از استعاره سنتي، و بررسي آيات با نگاه به مفهوم سازي استعاري نشـان داد کـه ابـزاري ماننـد استعارة مفهومي در تحليل شناختي آيات و دستيابي به اصول معناشناختي حاکم بر مفهـوم - * استاد گروه علوم قرآن و حديث دانشگاه علامه (ره )، ebrahimi@atu.
موسوي(١٣٩٨) درمقاله اي با عنوان «آنچه جرجاني از استعارة مفهومي نميگويـد»، بـه بيان استعاره در نظرگاه جرجاني پرداخته و متذکر ميشود کـه ضـمن اينکـه تلقـي يونـاني و عربي در مفهوم استعاره نزد جرجاني مشاهده ميشود اما آنچه سبب تفاوت نگاه جرجاني بـا پيشينيان شده است توجه وي بـه اسـتعاره در قالـب معنـي اسـت و همـين امـر ميـان آراي جرجاني و شناخت گرايان شباهت ايجاد ميکند.
بـراي نمونه وقتي گفته ميشود «زمان طلا است »، «زمان » که يک قلمـرو انتزاعـي اسـت بـا حـوزة عيني «طلا» که ملموس و عينـي اسـت درک مـيشود(روشـن و اردبيلـي،١٣٩٢،ص ١٠٦) و بازنمايي آن در عبارت استعاري زباني «وقت من را هدر ميدهي » ، «زمان زيـادي را بـراي او سرمايه گذاري کردم » (ليکاف و جانسون ،٢٠٠٣ ،ص ٨)،تحقق مييابد؛ چنانکه ملاحظـه مـي- شود روابط ايجاد شده بين دو حوزة مبدأ و مقصد فقط در سطح زبان نيست بلکـه در سـطح شناخت ، يا ادراک مفهومي قرار دارد، بنابراين ما فقط به صورت استعاري حـرف نمـيزنـيم ، بلکه به صورت استعاري فکر ميکنيم و عبارات استعاري زبـاني مـنعکس کننـدة زيرسـاخت فکري ماهستند(راسخ مهند،١٣٩٤: ٦٢).