خلاصة:
«منظر رنگی» از مهم‌ترین ارکان هویتی بافت‌های تاریخی شهرها و یکی از عناصری است که فرهنگ بومی را در کالبد مکان بازتاب می‌دهد و از همین جهت است که به‌عنوان مولفه‌ای از رویکرد «حفاظت از منظر شهری تاریخی» (Historic Urban Landscape :HUL) به طور روزافزون، مورد توجه قرار گرفته است. مساله آن است که استفاده ناآگاهانه از رنگ و بی‌توجهی به آن در بازآفرینی بافت‌های تاریخی و توسعه‌های شهری همجوار با آن بافت‌ها، گاه منظر شهری را مخدوش کرده و شخصیت این بافت‌های یگانه را تهدید می‌نماید. این در حالی است که منظر شهرهای تاریخی، متأثر از نظام‌های رنگیِ ذاتیِ مصالح بومی و همساز با شرایط اقلیمی شکل گرفته است، اما امروز به سبب استفاده از مصالح ناهمخوان با زمینه طبیعی، مناظر تاریخی شهرها دستخوش آسیب‌های بصری و ادراکی قرار گرفته اند. با توجه به اهمیت و وسعت این بافت‌ها و ایجاد ساخت و سازهای ناهمگون با نظام رنگی بومی، این امر که چگونه می‌توان از ابزارهای امروزی به‌جای روش‌های مرسوم دستی و قدیمی جهت ثبت و تحلیل اطلاعات رنگ محیط استفاده کرد؛ به‌گونه‌ای که این روش از لحاظ اقتصادی نیز، به صرفه و در عین حال به لحاظ صحت نتایج، قابل اعتماد باشد، پرسش پژوهش حاضر است. بر این اساس، هدف این پژوهش معرفی روشی در راستای تهیه پالت رنگی مکان و تشخیص کدهای رنگی غالب در زمینه شهری است. محله جلفای اصفهان با توجه به ویژگی‌های برجسته آن، نظیر قرارگیری در ساختار تاریخی شهر اصفهان، بهره‌مندی از فرهنگ ویژه و وجود الگوهای رنگی منحصربه‌فرد، به عنوان نمونه مطالعاتی انتخاب گردید. این پژوهش از نوع تحقیقات ترکیبی است و با توجه به ماهیت چند وجهی عنصر رنگ در موضوعات «روانشناسی»، «فرهنگ» و «بوم‌شناسی بصری»، به لحاظ راهبرد پژوهش از رویکرد سیستمی تبعیت می‌کند. سیستم رنگ مورد استفاده در پژوهش نیز، سیستم CIELab است. نتایج پژوهش نشان داد این روش قابلیت کاربرد به شکل گسترده برای تحلیل منظر رنگی و تهیه پالت پیشنهادی برای شهرهای تاریخی را در راستای تحقق رویکرد HUL داراست.
The Historic Urban Landscape (HUL) conservation approach is well known as a popular regeneration approach. This approach has developed the historic conservation beyond the immovable heritage area (single buildings and complexes) to all historical and cultural values that may emerge in the historic urban landscape. Landscape color is one of the substantial elements of historical patterns in urban areas, reflecting the local culture in the place’s body. Therefore, it is considered a significant component of the HUL conservation approach. Here, the problem is that the unconscious use of color is neglected in the urban regeneration of historical textures. In addition, the development of the neighboring areas may distort the urban landscape and threaten the character of these unique textures. The historic urban landscape, influenced by the inherent color orders of the local materials, was shaped in compatibility with climatic conditions. However, the HULs are now subject to visual and perceptual damage due to using materials incompatible with natural history. As such, investigating the color studies in different parts of the world and at different scales has been performed considering the specific historical characteristics to decrease these inconsistencies. In recent years, with the development of technology in harvesting, classifying, and preparing, its color palette has also been changed. Regarding the importance of these patterns, as well as the creation of incompatible structures with the local color order, the central question of the current research is how today’s tools can be employed instead of manual and old methods to record and analyze landscape color information, concerning the economic feasibility and reliability in terms of results. Accordingly, this paper aims to introduce a method to prepare the color palette of the place and identify the dominant color codes in the historic urban areas. For this purpose, given the outstanding features of the Jolfa neighborhood in Isfahan, it is chosen as a case study. Located in the historical patterns of Isfahan, having a particular culture, and the existence of unique color patterns, this neighborhood is still considered one of the dynamic neighborhoods in the tourism structure of Isfahan. This neighborhood is different from other parts of Isfahan’s historical textures due to its formed historical characteristics. Even in terms of appropriate samples and patterns of “color orders” and color themes employed in its landscape, it has some noticeable differences from other parts of the historical texture.
(
, 
, 
)
