خلاصة:
فجایع طبیعی از جمله سیلابها در دو دهه اخیر به خصوص در قاره آسیا و کشور ایران به دلیل توسعههای افسارگسیخته شهرها، که بحران گرمایش کره زمین را بههمراه داشتهاست، بهصورت فزایندهای رو به افزایش بودهاست. این مساله با توجه به خسارات گسترده انسانی و مالی که با خود بهبار میآورد، درخور توجهی فوقالعاده است. مکران یا مکوران واقع در سواحل جنوب شرقی ایران، منطقهای در حال توسعه است که به لحاظ ملی، اهمیتی راهبردی داشته و در سالهای اخیر مورد توجه سرمایهگذاران جهانی بودهاست. در نتیجه بررسی آسیبپذیری ناشی از سیلاب در این منطقه میتواند در کاهش هزینههای انسانی و به خصوص مالی مدیریت پیش از وقوع حادثه و کاهش اثرات سوء ناشی از آن مؤثر باشد. بدین ترتیب برای انجام این ارزیابی پنج شاخص بهکار گرفتهشدند و به روش تحلیلی سلسلهمراتبی (AHP) وزندهی شدند و برای وزندهی به معیارها با استفاده از نرمافزار Expert Choice وزن نهایی معیارها محاسبه شد. در آخر، تحلیلهای فضایی با استفاده از نرمافزار ArcGIS انجام شدند.
Natural disasters, including floods, have been on the rise in the last two decades, especially in Asia and Iran, due to the rampant urban development that has accompanied the global warming crisis. This is extremely significant given the extensive human and financial damage it causes. Makran or Makuran, located on the southeastern coast of Iran, is a developing region that is of national strategic importance and has attracted the attention of global investors in recent years. As a result, assessing the vulnerability caused by floods in this area can be effective in reducing human costs, especially financial management before the accident and reducing the adverse effects.
ملخص الجهاز:
ارزيابي آسيب پذيري ناشي از سيلاب در منطقه مکران با استفاده از نرم افزار ArcGIS علي خليلي *١، آريان اسروش ٢ ١- دکترا، گروه رايانه ، دانشکده فني و مهندسي دانشگاه امام افسري علي (ع ) ٢- کارشناسي ارشد برنامه ريزي منطقه اي ،دانشگاه شهيد بهشتي ، تهران ، ايران تاريخ دريافت مقاله : ١٣٩٨/١١/٢٤ تاريخ پذيرش مقاله : ١٣٩٩/٠٢/١٩ چکيده فجايع طبيعي از جمله سيلاب ها در دو دهه اخير به خصوص در قاره آسيا و کشور ايران به دليل توسعه هاي افسارگسيخته شهرها، که بحران گرمايش کره زمين را به همراه داشته است ، به صورت فزاينده اي رو به افزايش بوده است .
سيلاب هاي سال ١٣٨٠ در استان گلستان با ٤١٠ تن تلفات و سال ١٣٩٥ در استان خوزستان با ١٠٥٣٠ ميليارد ريال خسارت ، از زيان بارترين سيلاب هاي کشور ايران تا ابتداي سال ١٣٩٦ بوده اند (معاونت پژوهش هاي زيربنايي و امور توليدي مجلس , ١٣٩٦) بحران هاي طبيعي (از جمله سيلاب ) پديده هايي پيچيده هستند که براي مقابله با آن نهادهاي مختلفي با خود درگير مي کنند و آمادگي و سرعت عمل چنين نهادهايي در کاهش خسارات اين فجايع ضروري است .
(سازمان برنامه و بودجه کشور، ١٣٩٥) 1 Weather-related (به تصویر صفحه مراجعه شود) روش تحقيق هدف اين پژوهش ارزيابي و شناسايي پهنه هاي آسيب پذيري منطقه مکران در برابر آسيب هاي ناشي سيلاب است و لذا به لحاظ نوع پژوهش ، در دسته پژوهش هاي کاربردي قرار دارد.
بدين منظور از پنج زيرمعيار شيب زمين ، ارتفاع زمين ، فاصله از رودخانه ، کاربري اراضي و فاصله از سکونتگاه هاي روستايي براي ارزيابي بهره گرفته شد که به روش تحليلي سلسله مراتبي (AHP) و با استفاده از نرم افزار Expert Choice وزن دهي شدند.