خلاصة:
قانونگذار در قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ برای نخستین بار در مبحثی جداگانه و منسجم احکام توبه را در حدود و تعزیرات پذیرفته و در مواردی به نقش زمان درتاثیر توبه تصریح کرده است . در ماده 114 توبه در مجازاتهای حدی را قبل از اثبات جرم و گاهی پیش از دستگیری یا تسلط بر مجرم مسقط مجازات دانسته است و چنانچه طریق اثبات جرم اقرار مرتکب باشد توبه حتی پس از اثبات را نیز موثر در جواز عفو می داند. و به تصریح ماده 118زمان برای ارایه دلیل بر توبه وسیعتر است.اقدام مقنن اگر چه قابل تقدیر است لیکن نقص , اجمال گویی و عدم شفافیت در بیان مقنن سوالات و شبهاتی از جنبه نظری و اجرایی ایجاد نموده است : گستره زمانی توبه پس از اثبات جرم تا کجاست و مراد از زمان اثبات چه زمانی است؟ آیا شرط زمان تاثیرتوبه , در مجازات های غیر حدی نیز معتبر است ؟ آیا مرور زمان می تواند دلیل یا اماره بر توبه باشد ؟ نگارنده با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، به تحلیل این موضوع پرداخته است. یافته ها حاکی از آن است که مسقط مجازات بودن توبه در تعزیرات, مشروط به تحقق توبه قبل از اثبات جرم نیست وگستره زمانی توبه پس از اثبات جرم در حدود ,توبه حین اجرای حکم را نیز شامل است ؛از طرف دیگر صرف مرور زمان برای تحقق توبه یا احراز آن کفایت نمی کند .
Review :Legislator in Islamic Penal Code Approved 1392 For the first time in a separate and coherent discussion Accepts the sentences of repentance to the Limits and Ta'zir Has accepted Which has at times pointed out the role of time in repentance . Article 114 penalizes punishment before proving a crime and sometimes before arrest or Muscat's mastery of the punishment is punishable And if so Through the proving of the crime of confession Repentance, even after proof, is also considered effective in amnesty. And Article 118 states that the time for presenting a reason for repentance is wider. But it has raised some theoretical and practical questions and questions: How long is the time for repentance after the crime has been proven? Is the requirement of time for repentance also valid in other types of punishment? can Time lapse be a reason or an apology for repentance? This article attempts to study the role of time in the penal penitentiary from the jurisprudential and legal aspects.KEYWORDS: Time for repentance؛ Time to prove ؛ Time lapse ؛ Amnesty؛ Falling penalty .
ملخص الجهاز:
همچنين اگر جرائم فوق غير از قذف با اقرار ثابت شده باشد، در صورت توبه مرتکب حتي پس از اثبات جرم ، دادگاه ميتواند عفو مجرم را توسـط رئـيس قوه قضائيه از مقام رهبري درخواست نمايد» سپس در تبصره حکم محارب را از ساير حدود اسـتثنا کرده مقرر مي دارد: «توبه محارب قبل از دستگيري يـا تسـلط بـر او موجـب سـقوط حـد اسـت »؛ بنابراين در حدود زمان توبه منشأ آثار است و توبه قبل از تسلط يا دستگيري در محاربه با پـس ازآن تفاوت دارد همچنين توبه قبل از اثبات جرم در ساير حدود با توبه بعد از اثبـات جـرم تفـاوت دارد توبه اگر قبل از اثبات جرم باشد مجازات را ساقط ميکند اما پس از اثبات جرم بسـتگي بـه طريـق اثبات جرم دارد اگر طريق اثبات بينه يا علم قاضي باشد توبه اثر ندارد امـا اگـر طريـق اثبـات اقـرار مرتکب باشد مجوز عفو است .
در ماده ٢٨٢ قانون مجازات اسلامي «نفي بلد» يکـي از مجازات هـاي چهارگانـه محـارب بـه شـمار رفتـه اسـت و اگرچـه مسـتفاد از مـاده ١١٤ ايـن قـانون ، توبـه محـارب بعـد از دسـتگيري، درصورتيکه طريق اثبات اقرار مرتکب باشد، مجوز عفو دانسته شده است ولي مقنن در مـاده ٢٨٤ اين نقش را از حيث زماني محدود کرده مقرر مي دارد: «مدت نفي بلد درهرحال کمتر از يک سـال نيست اگرچه محارب بعد از دستگيري توبه نمايد؛ و درصورتيکه توبه نکند همچنان در تبعيد باقي ٤٩ ميماند».