خلاصة:
دشت عباس از مهمترین مناطق کشاورزی استان ایلام است که در سالهای اخیر، دچار مشکلات زیست محیطی شده است. اگر سیاست جدید مدیریت منابع آب سبب افزایش آلودگی منابع آب زیرزمینی و یا به طور کلی، خسارت به محیط زیست شود، برای این خسارت در بازار هیچ قیمتی وجود ندارد. بنابراین، در پژوهش حاضر، ارزش غیربازاری آب ورودی از سد کرخه به آبخوان دشت عباس با استفاده از روش آزمون انتخاب مورد بررسی قرار گرفت؛ همچنین، با ارائه ویژگی های زیستمحیطی و اقتصادی- اجتماعی در یک پرسشنامه و داده های جمع آوری شده از 108 بهره بردار، ارزش غیراستفادهای و استفادهای غیرمستقیم انتقال آب بدین آبخوان برآورد شد. نتایج مطالعه نشان داد که در این آبخوان، بیشترین مقدار پرداختی مربوط به شوری خاک و بیابانزایی با مبلغ حدود 258 هزار ریال به ازای هر هکتار در ماه و کاهش سطح نیزار با مبلغ 176 هزار ریال در رتبه دوم است؛ و میزان اشتغال با کمترین مقدار تمایل به پرداخت حدود 69 هزار ریال به ازای هر هکتار در ماه بوده و کل تمایل به پرداخت هر خانوار بهره بردار آبخوان حدود 630 هزار ریال به ازای هر هکتار در ماه است. مطابق نتایج پژوهش حاضر، برآورد ترجیحات بیان شده توسط کشاورزان در مورد ویژگی های استخراج شده میتواند قبل از اعمال هر سیاست یا برنامه ای، به برنامه ریزان در مدیریت آبخوآن ها کمک کند. بنابراین، پیشنهاد می شود که برنامه ریزان و متولیان بخش کشاورزی، با آگاه سازی کشاورزان کم تجربه در زمینه اهمیت محیط یست و ارتباط نزدیک آن با عملکرد محصولات شان، امکان مشارکت آنها در این گونه طرح ها را فراهم آورند.
Dasht-e Abbas plain is one of the most important agricultural areas of Ilam province of Iran, which has suffered environmental problems in recent years. If the new water resource management policy causes an increase in the pollution of underground water resources or in general, damage to the environment, there is no price for this damage in the market. Therefore, this study aimed at investigating the non-market value of water entering from the Karkheh dam to the Dasht-e Abbas plain aquifer using the Choice Experiment (CE) method; Also, by presenting environmental and socio-economic characteristics in a questionnaire and data collected from 108 operators, the value of non-use and indirect use of water transfer to this aquifer was estimated. The study results showed that in this aquifer, the highest amount paid was related to soil salinity and desertification with the amount of about 258 thousand IRI rials per hectare per month and the reduction of the reed area with the amount of 176 thousand IRI rials placed in the second rank; and the amount of employment with the lowest amount of willingness to pay was about 69 thousand IRI rials per hectare per month and the total willingness to pay of each reservoir operating household was about 630 thousand IRI rials per hectare per month. According to the study results, estimating the preferences expressed by farmers regarding the extracted characteristics can help planners in managing aquifers before applying any policy or program. Therefore, it is suggested that the authorities and planners of the agricultural sector pave the ground for participation of less experienced farmers in such projects by making them aware of the importance of the environment and its close relationship with their product yields,.
ملخص الجهاز:
بنابراين ، در پژوهش حاضر، ارزش غيربازاري آب ورودي از سد کرخه به آبخوان دشت عباس با استفاده از روش آزمون انتخاب مورد بررسي قرار گرفت ؛ همچنين ، با ارائه ويژگيهاي زيست محيطي و اقتصادي- اجتماعي در يک پرسشنامه و داده هاي جمع آوريشده از ١٠٨ بهره بردار، ارزش غيراستفاده اي و استفاده اي غيرمستقيم انتقال آب بدين آبخوان برآورد شد.
پس از انتقال آب عقبۀ سد کرخه به دشت عباس استان ايلام در سال ١٣٨٦، با توجه به اينکه آبخوان دشت عباس از نظر هيدرولوژي آبخواني بسته است و زهکش طبيعي ندارد، زمين هاي کشاورزي و منابع آب زيرزميني آن دستخوش تغييرات زيادي شده ، به گونه اي که 169 کيفيت آب زير زميني، بر اساس شاخص شوري آب ١ يا هدايت الکتريکي ٢، در برخي از مناطق ، بيش از پنجاه درصد و در برخي ديگر، بيش از صد درصد نسبت به قبل از انتقال آب افزايش يافته است ؛ شاخص ذرات محلول در آب ٣ نيز در برخي مناطق ، حدود چهل درصد و در برخي ديگر، حدود صد درصد افزايش داشته است (٢٠١٧ ,Karimi and Alimoradi ;٢٠٢٠ ,IRWC).
از اين روش در مطالعات متعددي براي برآورد ترجيحات افراد در ارتباط با تأثير فعاليت هاي مختلف اقتصادي بر محيط زيست استفاده شده است ( ;٢٠١١ ,Sharzehei, Gh. and Javidi Abdollahzadeh Aval Narrei and Ataee-pour, 2020; Travisi and Nijkamp, 2008; Birol et al.
در اين مطالعه ، چهار ويژگي کيفيت آب ، کميت آب ، ميزان اشتغال و شرايط بوم شناختي منطقه با استفاده از دو مدل تخمين لاجيت شرطي به طور جداگانه براي دو گروه کشاورزان منطقه و ساکنان بررسي شد و نتايج نشان داد که همه ويژگيهاي موجود در تعريف برنامه مديريت آبخوان تعيين کننده هاي بسيار مهمي در انتخاب پاسخ دهندگان هستند.