خلاصة:
هدف از خلقت و آفرنش هستی هدایت به کمال رسیدن همه مخلوقات از جمله انسان است. رسیدن به درجات
عالیه از سعادت و کمال همواره با موانع و مشکلات همراه بوده است که قرآن کریم در آیات متعددی به آن عوامل
اشاره کرده است. قرآن کریم نیل به درجات معنوی را عاملی در راستای نجات اخروی قرار داده است؛ همان گونه که
درکات را نیز موجب نابودی و جهنمی شدن انسان می داند. از این رو، شناخت عوامل رسیدن به درجات و عوامل
منتهی و منجر به درکات میشود، اهمیّت و ضرورت می یابد. بدون تردید، شناخت عوامل سقود به درک، به انسان
کمک قابل ملاحظهای به دوری کردن از این عوامل در راستای گرفتار نشدن به عذاب الاهی می کند. قرآن و روایات،
عواملی مانند ایمان، علم، عمل صالح، جهاد در راه خدا، انفاق و مشیت الاهی را موجب رسیدن به درجات معنوی می
داند؛ همان گونه که عواملی مانند: غرور، نفاق، کذب، گناه و نفاق، موجبات عدم نیل به درجات عالیه و سقوط در
درکات می شود، که قرآن تعبیرات مختلفی نظیر: درک، جهنّم، سقر، سعیر، از آن دارد.
ملخص الجهاز:
قرآن کریم نیل به درجات معنوی را عاملی در راستای نجات اُخروی قرار داده است؛ همان گونه که درکات را نیز موجب نابودی و جهنمی شدن انسان می داند.
2-3) انفاق طبق بیان قرآن کریم یکی از عوامل مهم در ترفیع درجات، انفاق کردن است: «وَ ما لَكُمْ أَلاَّ تُنْفِقُوا في سَبيلِ اللَّهِ وَ لِلَّهِ ميراثُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ لا يَسْتَوي مِنْكُمْ مَنْ أَنْفَقَ مِنْ قَبْلِ الْفَتْحِ وَ قاتَلَ أُولئِكَ أَعْظَمُ دَرَجَةً مِنَ الَّذينَ أَنْفَقُوا مِنْ بَعْدُ وَ قاتَلُوا وَ كُلاًّ وَعَدَ اللَّهُ الْحُسْنى وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبيرٌ»، (حدید/ 10)؛ چرا در راه خدا انفاق نكنيد در حالى كه ميراث آسمانها و زمين همه از آن خداست و كسانى كه قبل از پيروزى انفاق كردند و جنگيدند با كسانى كه پس از پيروزى انفاق كردند، يكسان نيستند؛ آنها بلندمقامتر از كسانى هستند كه بعد از فتح انفاق نمودند و جهاد كردند؛ و خداوند به هر دو وعده نيك داده؛ و خدا به آنچه انجام مىدهيد آگاه است».
2-4) نفاق یکی از موانع رسیدن انسان به درجات، نفاق است که در فرهنگ اسلامی به معنای اظهار اسلام و ایمان و پنهان داشتن کفر است، قرآن کریم در این زمینه می فرماید: «إِنَّ الْمُنافِقينَ يُخادِعُونَ اللَّهَ وَ هُوَ خادِعُهُمْ وَ إِذا قامُوا إِلَى الصَّلاةِ قامُوا كُسالى يُراؤُنَ النَّاسَ وَ لا يَذْكُرُونَ اللَّهَ إِلاَّ قَليلاً» (نساء/142)؛ منافقان مىخواهند خدا را فريب دهند؛ در حالى كه او آنها را فريب مىدهد؛ و هنگامى كه به نماز برمىخيزند، با كسالت برمىخيزند؛ و در برابر مردم ريا مىكنند؛ و خدا را جز اندكى ياد نمىنمايند».
(
, 
, 
)
