خلاصة:
گرایش به انواع هنرها در میان خلفای عباسی ، وزرا و طبقات مختلف جامعه با کم شدن واتمام فتوحات و بهبود قدرت و ثروت جامعه اسلامی، افزایشیافت. خاندان برمکیان با تکیهبر میراث فرهنگی و تمدنی خویش سهم عمدهای در رشد و گسترش فرهنگ و تمدن اسلامی داشتند. این مطالعه بهصورت توصیفی- تحلیلی و با استناد به منابع کهن تاریخی، نقش خاندان برمکی و فضل بن ربیع را در هنر موسیقی موردبررسی، تجزیهوتحلیل قرار میدهد. نتایج به دست آمده نشان داد که یکی از مهمترین عوامل مؤثر در پیشرفت هنر موسیقی در عصر عباسی وجود وزرایی چون خاندان برمکیان و فضل بن ربیع در دربار است برمکیان به پشتوانۀ فرهنگ و تمدن غنی خود تلاش چشمگیری در حمایت از موسیقیدانان داشتند. آنان از نظر اقتصادی و معنوی از هنرمندانی چون ابراهیم موصلی و شاگردانش ، همینطوراز کنیزان موسیقیدان و خواننده حمایت میکردند و موجب خلق آثار موسیقیایی ، اختراع و معرفی چندین مقام جدید و کتابهایی در زمینه موسیقی گردیدند.
ملخص الجهاز:
نتايج به دست آمده نشان داد که يکي از مهم ترين عوامل مؤثر در پيشرفت هنر موسيقي در عصر عباسي وجود وزرايي چون خاندان برمکيان و فضل بن ربيع در دربار است برمکيان به پشتوانۀ فرهنگ و تمدن غني خود تلاش چشمگيري در حمايت از موسيقيدانان داشتند.
در پژوهش حاضر تلاش شده است تأثير و نقش وزراي عصر هارون الرشيد: خاندان برمکيان و فضل بن ربيع در هنر موسيقي را مورد بررسي قرار دهد.
در منابع تاريخي ذکر شده ابراهيم موصلي قصد خريد مزرعه اي را داشت که قيمت آن معادل صد هزار درهم بود اما به دليل خست حاضر نبود چنين مبلغي را بپردازد، از طرفي بسيار تمايل داشت آن مزرعه را خريداري کند، او که از بخشش بيحدوحصر يحيي برمکي، آگاهي داشت آهنگي ساخته و آن را به شاگرد خود مخارق آموخت و با نقشۀ قبلي او را به خانه يحيي فرستاد و سفارش کرد قبل از ساير مراجعين به ديدن يحيي برود و پس از شرح داستان مزرعه ، ذکر کند که استادش ابراهيم ، آهنگ تازهاي ساخته و مايل است ابتدا آن را براي وزير خليفه بنوازد.
روز بعد، مخارق استاد خود را سخت غمگين ديد و پرسيد: مگر صد هزار درهم را نگرفته است ؟ ابراهيم جواب داد : چرا اما نميتوانم از اين پول دل برکنم و به ناچار آهنگ ديگري براي فضل بن يحيي ساخته ام.
بنا بر گفتۀ اسحاق موصلي از موسيقيدانان معروف دورة عباسيان، جعفر شخصا خود از موسيقيدان زبر دست بود و از ابراهيم موصلي و رقيب او ابن جامي کر دو از مشهورترين نوازندگان آن دوره بودند حمايت ميکرد.