خلاصة:
احتیاط گرائی یکی از امور تأثیر گذار بر فقه است و دو قسم موجّه و غیر موجّه دارد. لازم است تأثیرات این دو بر فقه شناخته شده و از یکدیگر تفکیک شوند. پرسش این است که احتیاط گرائی غیر موجّه چه تأثیراتی بر استنباط داشته است؟ با بررسی مشخص می شود که احتیاط گرائی غیر موجّه، تأثیراتی در کاهش استفاده از قرآن، عقل، و ملاکات احکام داشته است در حالی که در وضعیّت مطلوب نباید چنین تأثیری را داشته باشد؛ چون اینها ظرفیّت فراوانی برای استفاده در استنباط دارند و احتیاط گرائی مانع استفاده موجّه از آنها شده است؛ همچنین احتیاط گرائی نقش بسزائی در افزایش تمسّک به اجماع و روایات داشته است در حالی که برخی از آن دو، واجد شرایط اعتبار نیستند و باید از قلمرو استنباط فقهی کنار گذاشته شوند تا فقه متناسب با انتظارات ازآن در هر زمان رشد داشته باشد.
Conservatism is one of the influential matters on jurisprudence and has two types of admissible and inadmissible. The effects of these two on jurisprudence have to be known distinguished. The question is how inadmissible conservatism has influenced our Inference. Study shows that unjustified conservatism has had effects in reducing the use of the Qur'an, reason, and the criteria of rulings, although in optimal situation there has to be no such an effect because these have vast capacity in Inference and conservatism has prevented their admissible use. conservatism has also played an important role in increasing reliance on consensus and narrative while some of them are both eligible and should be removed from the realm of jurisprudential inference so that jurisprudence can grow with expectations of anytime.
ملخص الجهاز:
طبق گزارش هاي معتبر ٣٠ کتاب در آيات الاحکام توسط دانشوران اماميه نوشته شده است که بيشترين نرخ آنها مربوط به قرن ١٠ و ١١ است (طهراني، بي تا: ٤٠/١ـ٤٤) ولي اين حرکت رو به رشد نه تنها به رشدش ادامه نداد بلکه پس از پيدايش تفکر احتياط گراي اخباريگري کاهش يافت ؛ گرچه اخباريگري پس از مغلوبيت در ٣ قرن اخير بسيار تضعيف شد و چهره هاي شاخصي در ميان آنان کمتر سر برآوردند ولي افرادي مانند سيد عبد الله شبر (م ١٢٤٢ق ) و حاجي نوري (م ١٣٢٠ق ) وجود داشته اند که دستکم احتياط گرائي در آنها بوده و با وفات آنان همه شاخص هاي تفکر اخباريگري به طور کلي ريشه کن نشد به گونه اي که همه رگه هاي تفکر اخباريگري هرچند به صورت رقيق شده و ضعيف ، در ميان همه فقيهان از بين برود؛ لذا در دوره تسلط تفکر احتياط گرائي نرخ تدوين آيات الاحکام به پائين ترين نرخ رسيد و برخي فقيهان پس از اخباري ها در تمسک به ظواهر برخي آيات دچار ترديد شدند (مامقاني، ١٣١٦: ٤١٦/٣؛ اراکي، ١٤١٥: ٤٨/٢؛ قمي، ١٤٢٣: ١٨٢/٥).
(
, 
, 
)
