خلاصة:
فرش دورۀ صفوی ایران از منظر نقش، طرح، ترکیببندی و حتی مضمون حامل برخی مشخصههایی است که در نوع خود گنجایش انجام مطالعات بسیاری را دارد. برخی از این طرح و نقشها که از دورۀ ساسانی از چین به عاریت گرفته شدهاند، بهنوعی سبک و سیاق موجود در طراحی نقوش چینی را در خود گنجاندهاند. این نقوش در فرش شکارگاهی ابریشمی منتسب به کاشان موجود در موزۀ هنری متروپولیتن نیویورک که مربوط به قرن شانزدهم میلادی بوده است نیز دیده میشود؛ فرش مذکور شامل برخی عناصر تصویری سنتی چینی مانند اژدها، شیر-سگ، گیاهان و ابرهای اسفنجی، پرنده یا قرقاول است که میتوان آنها را گونهای پیشمتن برای شکلگیری فرش ایرانی مورد نظر دانست. بر این اساس نگارندگان تلاش دارند با رویکرد بینامتنیت و روش توصیفیتحلیلی حاصل از مطالعات اسنادی و با هدف شناسایی تأثیرات نقوش موجود در هنر سنتی چینی بهعنوان پیشمتن بر فرش شکارگاهی کارشان موجود در موزۀ متروپولیتن از منظر ژرارژنت در رویکرد بینامتنیت، بدین پرسش پاسخ گویند که: نقوش موجود در هنر سنتی چینی بهعنوان پیشمتن چگونه در فرش شکارگاهی منتسب به کاشان موجود در موزۀ متروپولیتن از منظر بینامتنیت ژرارژنت نمود پیدا میکنند؟ یافتههای پژوهش مورد نظر گویای آن است که نقوش چینی بهعنوان یک پیشمتن بر عواملی همچون گرفتوگیر در گیاهان و حیوانات، تائی و ابرکهای چینی، اژدها و مفاهیم موجود در آن، شیر-سگ یا فوداگ که برخاسته از آیین بودا بوده و نقش قرقاول بهعنوان عنصری که از چین وارد طراحی و بافت فرش ابریشمی شکارگاهی کاشان شده است، بهصورت صریح و ضمنی همان گونه که ژرارژنت در رویکرد بینامتنی از نگاه خود اعلام میدارد، وام گرفته شده است.
Iranian carpets from the Safavid Era, especially regarding their motifs, designs, compositions, and even themes, manifest visual glory. Some of their motifs resemble the style and patterns of Chinese art, having been borrowed since the Sasanid Era. Among these remarkable carpets, one can refer to a silk animal carpet from the 16th century in New York’s Metropolitan Museum of Art. This carpet, which has been attributed to Kashan, depicts some Chinese traditional visual elements-- such as dragons, lion-dog, spongy plants and clouds, birds, or pheasants-- which can be considered as a precursor to the formation of Iranian desired carpets. Accordingly, this research has tried to answer this question how the motifs from Chinese traditional art can appear as a pre-text for Metropolitan Museum’s animal carpet. To this end, Genette’s theory of intertextuality has been adopted to investigate the effects of Chinese motifs as a pre-text on the animal carpet in the Metropolitan Museum. This article is a library-based study which has deployed a descriptive-historical method while using Genette’s theory of intertextuality. The findings of this study has illustrated that Chinese motifs, as a traditional pre-text, has been adopted explicitly and implicitly in the carpet through elements such as entanglement in plants and animals, Chinese Tai and clouds, the image of dragon and its meanings, Lion-dog or the Budhist funding, as well as pheasants.
ملخص الجهاز:
دو فصلنامه علمی کاشانشناسی ، بهار و تابستان ١٤٠١ دوره ١٥، شماره ١ (پیاپی ٢٨)، صفحات: ٧٧ـ٩٤ مقاله علمیترویجی تبیین تأثیرات هنر سنتی چینی بر فرش شکارگاهی منتسب به کاشان دورٔە صفوی موزٔە متروپولیتن مبتنی بر رویکرد بینامتنی از منظر ژرارژنت * حسن شکری ** ناهید جعفری دهکردی چکیده فرش دورٔە صفوی ایران از منظر نقش ، طرح، ترکیب بندی و حتی مضمون حامل برخی مشخصه هایی اسـت کـه در نوع خود گنجایش انجام مطالعات بسیاری را دارد.
بر این اساس نگارندگان تلإش دارند بـا رویکـرد بینامتنیـت و روش توصیفیتحلیلی حاصل از مطالعات اسنادی و با هدف شناسایی تأثیرات نقـوش موجـود در هنـر سـنتی چینـی به عنوان پیش متن بر فرش شکارگاهی کارشـان موجـود در مـوزٔە متروپـولیتن از منظـر ژرارژنـت در رویکـرد بینامتنیت ، بدین پرسش پاسخ گویند که : نقوش موجود در هنر سنتی چینی به عنوان پیش مـتن چگونـه در فـرش شکارگاهی منتسب به کاشان موجود در موزٔە متروپولیتن از منظـر بینامتنیـت ژرارژنـت نمـود پیـدا مـیکننـد؟ یافته های پژوهش مورد نظر گویای آن است که نقوش چینی بـه عنـوان یـک پـیش مـتن بـر عـواملی همچـون گرفت وگیر در گیاهان و حیوانات، تائی و ابرکهای چینی، اژدها و مفاهیم موجود در آن، شیر-سگ یـا فـوداگ که برخاسته از آیین بودا بوده و نقش قرقاول به عنوان عنصری که از چین وارد طراحی و بافت فـرش ابریشـمی شکارگاهی کاشان شده است ، به صورت صریح و ضمنی همان گونه که ژرارژنت در رویکـرد بینـامتنی از نگـاه خود اعلإم میدارد، وام گرفته شده است .