ملخص الجهاز:
"دکتر با ذکر نکات مثبت و منفی وجود مدارس نظامیه،نتیجه گرفت که:«مدارس نظامیه در شمار آن دسته از مراکز علمی نبوده است که نوابغ بشری را از هر نژاد و ملیتی در خدمت به علم به سوی خود جذب کند؛بلکه با اعمال محدودیتهای علمی و مذهبی و نادیده گرفتن بسیاری از رشتههای دانش بشری و منع دانشمندان و دانشپژوهان غیر شافعی،پیشرفت علوم و اندیشههای آزاد را در مسیر رکود و انحطاط قرار داد و عواملی را که در قرنهای نخستین اسلامی باعث پیدایش و تحرک نیروی ابداع و ابتکار شده بود،تا حد زیادی از بین برد و توجه دانشمندان را به شیوهء سنتگرایی و تقلید و شرح و تحشیه و یا تفسیر بر آثار پیشینیان معطوف ساخت.
» او که در طریق تحقیق و تتبع و ابراز نظر دربارهء تاریخچه،نقش و عملکرد نهادهای علمی-آموزشی جهان اسلام از پیشگامان امر به شمار میرفت،رسالهاش را به منظور بهرهگیری علاقهمندان در سال 1358 ش با همکاری مشترک انتشارات دانشگاه تهران و امیر کبیر به زیور طبع آراست و ضرورت توجه به این مسألهء مهم فرهنگی اجتماعی ار در ایران مطرح کرد.
دانشکدهء ادبیات و دانشکدهء علوم تربیتی و دانشکدهء الهیات دانشگاه تهران و دانشگاههای شهید بهشتی،الزهرا، اصفهان،تربیت مدرس،و آزاد اسلامی واحد تهران از دانش وی در زمینههای زبان و ادبیات عربی و فارسی،تاریخ ایران و اسلام، فرهنگ و تمدن اسلامی و گرایش خاص نهادهای علمی و آموزش سود بردهاند و در کنار مراکز مذکور،سازمان ملی یونسکو،سازمان سمت،مرکز گفتوگوی تمدنها و وزارت فرهنگ و آموزش عالی نیز در کار خود از دانش او بهره میگرفتند."