خلاصة:
پژوهش حاضر با هدف شناسایی و رتبه بندی مؤلفه های سرمایه فکری در بانکهای دولتی جمهوری اسلامی ایران انجام گرفته تا از این رهگذر در جهت مدیریت هرچه بهتر این سرمایهها گام برداشته شود. این پژوهش از حیث روش ترکیبی و از نظر هدف اکتشافی - کاربردی میباشد. جامعۀ آماری پژوهش، مدیران ارشد بانکهای دولتی کشور بوده که با استفاده از روش نمونه گیری گلولۀ برفی 17 نفر از آنان به عنوان اعضای نمونه انتخاب شدند. نتایج پژوهش مشتمل بر 2 قسمت میباشد: که در قسمت اول مجموعهای از سرمایه فکری شناسایی و در قسمت دوم میزان اهمیت و اولویت هر سرمایه مشخص گردید. با توجه به انجام مصاحبه ساختار یافته با خبرگان، استفاده از نظر خبرگان در اجرای مصاحبه و اینکه تفاوت میانگین فازی دو مرحلۀ ّاجرا کمتر از 0.1 است، پژوهش حاضر از پایایی مناسبی برخوردار بوده، از این رو در پژوهش حاضر خبرگان، افرادی صاحب نظر و متخصص در زمینه مورد پژوهش بودند، در نتیجه پژوهش، از اعتبار محتوا برخوردار میباشد. نتایج تحقیق، نشان دهندۀ آن است که مولفههای سرمایه انسانی، هوش سازمانی، هوش رقابتی، ارزش آفرینی، مشتری مداری، سرمایه رابطه ای، سرمایه ساختاری، سرمایه نوآوری، رهبری و مدیریت دانش از مهمترین سرمایههای فکری بانکهای دولتی محسوب میشوند.
The present study aimed to identify and rank the components of intellectual capital in state-owned banks of the Islamic Republic of Iran in order to take steps to better manage these investments. This research is in terms of combined method and in terms of exploratory-applied purpose. The statistical population of the study was the senior managers of state-owned banks in the country, 17 of whom were selected as sample members using the snowball sampling method. The results of the research consist of 2 parts: in the first part, a set of intellectual capital was identified and in the second part, the importance and priority of each capital was determined. Due to the structured interview with experts, the use of expert opinion in conducting the interview and the fact that the difference between the fuzzy mean of the two stages is less than 0.1, the present study has good reliability. People were experts in the field of research, as a result of the research, the content is valid. The results show that intellectual capital has four components of human capital, relational capital, structural capital and innovation capital, each of which has sub-components.
ملخص الجهاز:
سرمايه فکري توانايي سازمان را براي ايجاد ثروت ارزيابي ميکند، اين دارايي ماهيت عيني و فيزيکي ندارد و يک دارايي نامشهود است که از طريق به - کارگيري داراييهاي مرتبط با منابع انساني، عملکرد سازماني و روابط خارج از سازمان به دست آمده است (سليماني اميري و همکاران ، ١٤٠٠).
بر اساس مطالعات کاپلان و نورتون ، مهمترين دليل براي ارزيابي داراييهاي نامشهود اين است که اگر سازماني بتواند سرمايه هاي انساني مانند مهارت و دانش کارکنان خود را با سرمايه هاي اطلاعاتي مانند سيستم اطلاعاتي مديريت منابع انساني و سرمايه هاي سازماني مانند کار تيمي و فرهنگ سازماني همسو کند، موفق به خلق يک مزيت رقابتي قوي خواهد شد که 1 De-Castro 2 Santos 3 Roos به راحتي توسط رقبا قابل کپيبرداري نيست (کاپلان و نورتون ،١ ٢٠٠٤).
اين در حالي است که سرمايه فکري به بانک هاي دولتي کمک ميکند تا از موقعيت بهتري در موارد ذيل برخوردار گردند: افزايش کيفيت خدمات بانکداري، اجراي سيستم بانکداري الکترونيکي، ايجاد انگيزش در پرسنل بانک هاي دولتي، ارتقا دانش فني پرسنل بانک هاي دولتي، انعطاف پذيري و واکنش سريع نسبت به تغييرات (سنچز٢و النا، ٢٠٠٦)، پيشرفت در امر نوآوري در ارائه خدمات بانکي و مزاياي حاصل از آن ، توسعه داراييهاي نامشهود، جذب بهتر منابع انساني و سرمايه گذاران دولتي و خصوصي (سنچز و همکاران ، ٢٠٠٧)، سرمايه فکري نقش کليدي در اقدامات مديريت استراتژيک منابع انساني در سازمان ها ايفا کند (ون کريکينگن ٣و همکاران ، ٢٠٢١) طراحي و به کارگيري رويکردي مناسب براي گزارش دهي دارايي هاي نامشهود از اهميت بالايي برخوردار است .