خلاصة:
در دنیای کنونی ما دستیابی به رفاه، آسایش و آرامش همه جانبه بدون در نظر گرفتن مفهوم
توسعه پایدار امکان پذیر نخواهد بود و از آنجا که این مفهوم پیوند ناگسستنی با انسان ها
دارد، لذا توجه به توسعه اجتماعی به عنوان یکی از ابعاد اصلی توسعه پایدار از اهمیت بیشتری
برخوردار است. این مقاله با هدف تبیین نقش رسانهها و وسایل ارتباط جمعی در توسعه
فرهنگی جامعه به عنوان یکی از شاخه های اصلی توسعه پایدار اجتماعی انجام شد. در این
پژوهش که به صورت کتابخانه ای و اسنادی با مطالعه و مرور بیش از 50 منبع مکتوب و
مقالات علمی- پژوهشی مرتبط انجام شد، در ابتدا ادبیات توسعه پایدار استخراج و ضمن
تبیین ابعاد توسعه پایدار اجتماعی از نگاه اندیشمندان و پژوهشگران، توسعه فرهنگی به
عنوان یکی از مهمترین زیربناهای توسعه پایدار اجتماعی مطرح گردید. همچنین با مرور
نظریات مختلف رسانهها و وسایل ارتباط جمعی مشخص شد که اگرچه مردم با انگیزه های
مختلفی از رسانهها استفاده میکنند اما رسانهها نیز میتوانند با کارکردهای خود بر ابعاد
کمی و کیفی توسعه فرهنگی اثرگذار باشند. جمع بندی نتایج نشان دادکه بعد کمی توسعه
فرهنگی شامل افزایش شمارگان کتاب، روزنامهها و نشریات، تاسیس کتابخانهها، تاسیس
فضاهای فرهنگی و هنری، مصرف کالاها و خدمات فرهنگی و هنری، فعالیت های اقتصادی
فرهنگی، پژوهش های فرهنگی، تامین تجهیزات و تامین بودجه های فرهنگی و هنری و... و
بعد کیفی آن شامل عقل گرایی، تقویت و پاسداری از عناصر و مولفه های فرهنگی، تقویت
صنایع فرهنگی و هنری و میراث فرهنگی، مشارکت فرهنگی و هنری، امکان دسترسی به
منابع اطلاعات، باور به آزادی بیان و... بود. همچنین یافتهها نشان داد که تحقق اهداف
توسعه پایدار به ویژه در حوزه فرهنگی بدون تقویت رسانه های محلی، دسترسی آزاد به منابع اطلاعاتی، باور به آزادی بیان، ارتقاء سرانه مطالعه، افزایش شمارگان کتاب و نشریات
و... میسر نخواهد شد.
ملخص الجهاز:
رسانه هاي گروهي با كاركردهاي مختلف خود همواره به عنوان منشاء بسياري از تحولات، نقش مهمي در جريان ها و تغييرات اجتماعي، اقتصادي و زيست محيطي ايفا كرده اند به طوريكه شناخت كاربردها و عملكرد آنها در جامعه مي تواند به طرح برنامه هاي موثر براي استفاده مطلوب و عقلاني از آن منتج شده و با استفاده مثبت و سازنده از كاركردهاي آن مي توان روند تحولات تاريخي و فرايند هاي اجتماعي توسعه را در همه ابعاد سرعت و قوت بخشيد.
) مصرف كالاها و خدمات فرهنگي و هنري تقويت رسانه هاي محلي بهره وري امور فرهنگي و هنري نيروي انساني فرهنگي و هنري فعاليت هاي اقتصادي فرهنگي و هنري پژوهش هاي فرهنگي و هنري تامين تجهيزات فرهنگي و هنري تامين بودجه فرهنگي و هنري بعد كيفي: عقل گرایی و اهمیت دادن به نقش عقل تغييرات فكري، بينشي و رفتاري تقويت هويت هاي ديني و فرهنگي تقويت صنايع فرهنگي و هنري پاسداري از آداب و رسوم پاسداري از زبان پاسداري از ارزش ها پاسداري از ميراث فرهنگي ملموس و ناملموس نگاه مثبت به دنیا و امور دنیوی مشاركت فرهنگي و هنري امكان دسترسي به منابع اطلاعاتي باور به آزادی بيان ; جوادی، 1384 قلي زاده، 1392 واعظ زاده و ديگران،1394 بيك محمدي و همكاران،1396 نجف بيگي و عزيز آبادي فراهاني، 1387 پهلوان،1378 حاج كاظميان، 1387 چلپي، 1375 منبع:(محقق ساخته) اهمیت و نقش رسانه ها و وسايل ارتباط جمعي در توسعه فرهنگي- اجتماعي در نظام نوين جهاني، ما در عصر رسانه ها زندگي مي كنيم؛ عصري كه در آن رسانه هاي گروهي جزو جدايي ناپذير زندگي ما هستند.