خلاصة:
نوستالژی یا غم غربت در واقع، به حس دلتنگی انسانها نسبت به وطن و گذشته و حسرت خوردن بر شرایط پیشین اطلاق میشود که در حال حاضر شاعر، حالتی آرمانی به خود گرفتهاست. روانشناسان نوستالژی را یک حالت هیجانی انگیزشی پیچیده میدانند که گاهی در غمگینی و تمایل بازگشت به وطن و گاهی در درماندگی ناشی از تفکر درباره آن (وطن یا منزل) نمود مییابد. اوضاع سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فقر، مهاجرت و دوری از وطن در ایجاد این حس تاثیر بسزایی دارد. ایلیا ابوماضی شاعر معاصر عرب و منوچهر آتشی، شاعر معاصر ایرانی، در زندگی فردی و اجتماعی خود دردها، رنجها و دغدغههای مشترکی دارند که باعث ظهور و بروز جلوههای مختلف نوستالژیک در اشعار آنها شدهاست. پژوهش پیش رو با در نظر گرفتن این نکته، درصدد است تا به شیوه توصیفی تحلیلی و به روش کتابخانهای، به بررسی تطبیقی نمودهای نوستالژی در شعر این دو شاعر معاصر بپردازد و ضمن ارایه ابیاتی در هر موضوع از دو شاعر و تطبیق آنها، همانندیها و ناهمانندیهای دو شاعر را در این زمینه بیان نماید. غربت مکانی، غربت زمانی، غربت اجتماعی، غربت روحی، غربت عاطفی و... از جمله نمودهای نوستالژیک بود که در اشعار دو شاعر مورد مطالعه و تطبیق قرار گرفت و نتایج حاصل از آن در پایان مقاله ارایه شد.
ملخص الجهاز:
ايليا ابوماضي شاعر معاصر عرب و منوچهر آتشي، شـاعر معاصـر ايرانـي، در زنـدگي فـردي و اجتماعي خود دردها، رنج ها و دغدغه هاي مشترکي دارند که باعث ظهور و بروز جلوه هـاي مختلـف نوستالژيک در اشعار آن ها شده است .
از جملۀ اين پژوهش ها ميتوان موارد زير را نـام برد: «بررسي تطبيقي غم و شادي در شعر اخوان ثالث و ايليا ابوماضي » (دهقانيـان ، ١٣٩٠: ١٤١ـ١٧٢)، «بينامتنيت قرآني در شعر ايليا ابوماضي » (قاسم مختاري و مايستري فراهاني، ١٣٩٣: ١٥٧ـ١٨١)، «جلوه هاي ادبيات پايداري در شعر ايليا ابوماضي » (حجازي و رحيمي، ١٣٨٩: ٤١ـ٥٨)، «جلوه هاي تأمل در آثار ايليا ابوماضي» (ميرقـادري، ١٣٨٧: ٣٢٨ــ٣٦٧)، «جلؤە رمانتيسم مثبـت در آثـار سـهراب سـپهري و ايليـا ابوماضـي» (روشـنفکر، ١٣٦٧: ١٣٥ـ١٥٠)، «القصص الشـعريۀ فـي ديـوان ايليـا ابوماضـي» (فتحـي دهکـردي، ١٣٩٠: ٨٣ـ١٠٥) و «مقايسۀ طلاسم ابوماضي با رباعيات خيام » (محمد زحمتي، ١٣٨٨: ٤٢ـ٤٤).
هر دو شاعر آرزوي بازگشت به دوران کودکي و جواني را دارند، بـا ايـن تفـاوت کـه کودکي ابوماضي چنان زوگذر بوده که از آن به خواب تعبير نموده است و از عنصـر شـوق بچه شتر براي رسيدن به آبشخور استفاده کرده که بيشتر مربوط به زندگي باديـه نشـيني است ، در حالي که آتشي با توجه به عناصر زندگي شهري و پديده هاي آن بدين موضـوع اشاره دارد.
٨. نتيجه گيري مقالۀ حاضر به بررسي تطبيقي جنبه هاي نوستالژيک در اشعار ايليا ابوماضي و منوچهر آتشي پرداخته است .