چارچوب تحلیل خطاهای زبانی در اخبار رسانۀ ملی: راهکارهای برون رفت از چالش ها مقالة

هدف از مطالعه حاضر، طراحی چارچوب تحلیل خطاهای زبانی در اخبار رسانه ملی و بررسی راهکارهای برون رفت از این چالش هاست. به این منظور اخبار بخش‌های بامدادی، ظهرگاهی و عصرگاهی اخبار رادیو جوان و رادیو ایران بین آذرماه 1399 تا مرداد 1400 مورد بررسی قرار گرفت. چارچوب مقدماتی تحلیل داده‌های پژوهش بر مبنای ترکیبی از الگوی کوردر (1967) و موگامبی و دیگران (2016) انجام شد. در این پژوهش، گامی به سوی طراحی چارچوب تحلیل خطاهای زبانی برداشته شد. در الگوی جدید 21 نوع خطای یافت شده در 5 دسته جای می‌گیرند: خطاهای دستوری، منظورشناختی، واژگانی-معنایی، گرته برداری و خطاهای تلفظی. طبق یافته‌ها، تمام انواع 21 خطا حداقل در یکی از دو شبکه رادیویی رخ داده است. استفاده از کسره اضافی یا حذف نابجای کسره در هنگام تلفظ (با مجموع 26%) بیشترین خطای گویندگان بوده است. گویندگان در حوزه «دستور زبان» با کمترین چالش (2%)، و در حوزه «تلفظ» دچار بیشترین خطا (67%) شدهاند. همچنین، مشخص شد که گویندگان مرد 20% کمتر از بانوان مرتکب خطا شده و گویندگان زن 66% بیش از گویندگان مرد دچار خطاهای منظورشناختی شدهاند. یافته مهم دیگر آنکه، گویندگان مرد 7% بیش از زنان به «عذرخواهی توام با خوداصلاحی» روی آوردهاند؛ درحالی که گویندگان زن 10% بیش از مردان در برابر خطاها واکنشی از نوع «نادیده انگاری عمدی» از خود نشان دادهاند. بنابراین، تاثیر جنسیت گوینده در این انواع واکنش کاملا مشهود است. نهایتا، طبق یافته‌ها، تنها 5% کل خطاها مربوط به گویندگان اخبار ورزشی بوده وآنها صرفا مرتکب خطای تلفظی شدهاند؛ به عبارت دیگر، تخصصی کردن حوزه‌های خبری می‌تواند در کاهش تعداد خطاها موثر باشد.

Media is one of the most influential institutions in a society. Although visual media may have a wider audience, factors such as being widely accessible, for example to travelers, and being received via smaller and cheaper receivers are among the advantages of audio media. News has always been one of the most popular sections of the national media. In this regard, a lot of factors are involved in attracting the audience: the content of the news (in terms of honesty in expression to gain the audience's trust); the time of casting the news (announcing the news before other media); the method of expression (maintaining fluency and accuracy while presenting the news); newscasters’ appearance, voice, etc.The present paper aims at designing a framework for analyzing linguistic errors in the national-media news and examining methods of treatment. The focus was on the morning, noon and evening news of Radio Javan and Radio Iran between December 2020 and August 2021.The findings of this study can (a) help to improve the quality of radio news programs in Iran; (b) help researchers explore deeply the errors identified in the current paper and investigate ways to overcome the challenges; and (c) assist trainers and curriculum designers in developing specific courses to enhance essential skills of newscasters.The first step in solving problems is to identify its various dimensions. Research questions include: 1) What are the types and frequency of errors observed in the news of Radio Iran and Radio Javan? In other words, where are the weaknesses and strengths of the newscasters and in which area did they make the most mistakes? 2) Has the gender of the newscaster influenced the "number" and "type" of errors? What were the errors of the newscasters on the two radio networks in terms of their gender? 3) What is the distribution of errors in different news sections? What was the biggest challenge for the newscasters of each section? Has the expertise of the newscasters of certain news sections been effective in reducing the number of errors? 4) In which radio network did the most number of errors occur? How was the distribution of errors on each radio network? 5) Has the time of news broadcast been a significant factor in the frequency of errors? In other words, in which news section most of the errors were occurred: morning, noon or afternoon? 6) Has the total time of news been effective in increasing newscasters’ fatigue, and consequently increasing the number of errors? 7) How did the newscasters react to various kinds of errors? 8) To what extent has the type of newscasters’ reaction to the errors been different? How were the policies of the two radios different? 9) Was the gender of the newscaster an effective factor in the type of reaction to various errors?

ir چه قرار است ؟ به بیانی ، نقاط ضعف و قوت گویندگان در کجا است و بیشتر در کدام حوزه دچـار بیشترین خطـا شـده انـد؟ دوم اینکـه ، آیـا جنـسیت گوینـده در «تعـداد» و «نـوع » خطاهـا تأثیرگـذار بوده است ؟ خطاهای گویندگان بر مبنای جنسّیت در دو شبکه رادیویی به چه شکل بوده است ؟ سوم اینکه ، پراکندگی خطاها در بخش های مختلـف خبـری چگونـه اسـت ؟ بـه بیـانی ، بیـشترین چـالش گویندگان هر بخش چه چیزی بوده است ؟ آیا تخصّصی بودن گویندگی حوزه هـای خبـری خـاص در کاهش تعداد خطاها مؤثر بوده است ؟ چهارم ، در کدام شبکه رادیـویی بیـشترین تعـداد خطـا رخ داده است ؟ پراکندگی انواع خطاها در هر شـبکه رادیـویی چگونـه بـوده اسـت ؟ پـنجم ، آیـا زمـان و ساعت پخش خبر عامل قابل اعتنایی در فراوانی خطاها بوده است ؟ به بیانی ، در کدام بخـش خبـری بیشترین خطا یافت شد: صبح گاهی ، ظهرگاهی یا عصرگاهی ؟ ششم ، آیا طولانی بودن زمان پخـش خبر در افزایش خستگی گوینده ، و به دنبال آن در افزایش خطاها مؤثر بوده اسـت ؟ هفـتم ، واکـنش گویندگان به انواع خطاها چگونه بوده است ؟ هشتم ، تا چه اندازه نوع واکنش گویندة رادیو ایران بـا جوان (یا سیاست دو شبکه ) در قبال خطاها متفاوت بوده است ؟ نهـم ، آیـا جنـسّیت گوینـده در نـوع واکنش وی به خطا مؤّثر بوده است ؟ ٢.