خلاصة:
ازآنجاکه انسان سازنده همه تحولات عرصههای اجتماعی است و پرورش انسان مقدمه ایجاد هر تغییری در جوامع است، در
گفتمان پیشرفت اسلامی، نگاه به تعلیموتربیت بهگونهای است که با طراحی و استقرار نظام آموزشی جامعی، یادگیری را به
فرآیندی مستمر از تولد تا مرگ تبدیل مینماید و نقش هر نهادی را در این فرآیند مشخص میکند. خانواده، مدرسه، دانشگاه،
حوزه علمیه، صدا و سیما و رسانهها، اماکن مذهبی و مساجد، بازار، جامعه و… با درک وظیفه خود در این سیستم یکپارچه به
ایفای نقش میپردازند. در این سیستم، الگویی تلفیقی مشتمل بر آموزش، تربیت، پژوهش و مهارت بهصورت همزمان در همه
ردههای تحصیلی حاکم است و درنتیجه، الگوی آموزشی حافظهمدار فعلی با الگوی مبتنی بر یادگیری دانش به همراه تربیت
انسانها و پرورش مهارتها و پژوهش جایگزین میشود.
غایت نظام تربیتی اسلام، تعالی انسانها، تربیت دینی، تربیت شایستگان و نخبگان و تعلیم کاربردها و نیازهای واقعی زندگی
اجتماعی به افراد است. در این راه لازم است فرآیند تعلیموتربیت به تمام ساحتها از جمله تعلیموتربیت اعتقادی، عبادی و
اخلاقی، تعلیموتربیت علمی و فناورانه، تعلیموتربیت اقتصادی و حرفهای، تعلیموتربیت اجتماعی و سیاسی، تعلیموتربیت زیستی
و بدنی و تعلیموتربیت زیباشناختی و هنری تسری یابد.
در همین رابطه در عصر حاضر، همانند اعصار گذشته، به نقش و جایگاه معلم در عرصه تعلیم و تربیت تأکید زیادی میشود.
در سیستمهای آموزشی، افراد زیادی مشغول به کارند و فعالیتهای آنها بطور مستقیم یا غیر مستقیم در تربیت دانش آموزان و
یا دانشجویان مؤثر است اما در این میان، نقش معلمان و اساتید و دانشگاهها از دیگر افراد بسیار برجستهتر مینماید چنانکه
بخش مهمی از اوقات را دانش آموزان در مدرسه و دانشجویان در دانشگاه زیر نظر آنها سپری میکنند و عوامل دیگر هم فراهم
آورنده زمینه برای فعالیت معلّمها و اساتید میباشد از این رو بسیاری از دانش آموختگان نظام آموزشی سنتی و جدید شکل
گیری شخصیت خود را مرهون معلمان خود میدانند. در همین راستا، ویژگیهایی گوناگونی را نیز برای معلم برشمردهاند که از
میان آنها داشتن روحیهی علمی از مهمترین ویژگیها ذکر میشود. هدف مقاله این است که با ذکر ویژگیهای روحیهی علمی،
به ذکر آثار این روحیه در عرصهی تعلیم و تربیت و کاستی آن پرداخته و با ارائهی مفهومی تحت عنوان روحیه معلمی به
نسبتهای ممکن مواجههی این مفهوم با مفهوم روحیهی علمی، بپردازد. این پژوهش از نوع کیفی است و روش آن توصیفی-
تحلیلی است. یافتهها نشان میدهد که توجه به پرورش روحیهی معلمی در تربیت معلم اعم بر پرورش روحیهی علمی است. در
پایان، با ارائهی رویکردی مناسب برای تربیت معلم، پرورش روحیهی معلمی یا مربیگری با استعلای روحیه علمی نتیجهگیری و
پیشنهاد شده است.