خلاصة:
الگوی پایه پیشرفت سرانجام پس از پنج سال تکاپو و تلاش اندیشهای و پژوهشی و نظریه پردازی اساتید،
فضلاء و پژوهشگران فعال در اندیشکدهها و همایشها و کنفرانسها به بار نشست و در مجموعهای شامل پنج
بخش: مبانی، آرمانها، رسالتها، افق و تدابیر ارائه و رونمایی شد. این مقاله کوششی محققانه در جهت تعمیق
و ارتقاء الگوی پایه در سه بخش: مبانی، آرمانها و رسالتهاست. خلاصه بررسی و نقد و تعمیق الگوی پایه
نکات زیر است.
در بخش مبانی، تقسیم مبانی به اقسام شش گانه فاقد منطق تبیینی لازم است و متعرض برخی مبانی
مهم دیگر نظیر مبانی معرفتی و مبانی قدرت و ثروت و جمعیت و هویت ایران و چیستی انقلاب اسلامی نشده
است. نیز، گشودن باب آراء و نظرات گوناگون مفسران و فلاسفه و متکلمان و فقیهان و عارفان امامیه
غیرمناسب با الگو و بلکه مخلّ مینماید. مبانی الگو الزاماً باید معرف مبانی جامعه ساز و مستقیماً ناظر به
جهت گیری عزم و حرکت ملی جامعه باشد. الگو باید مبانیای اتخاذ نماید که جمع میان رفاه و جهاد و جمع
میان ارزشهای دینی و ارزشداوریهای ناشی از علوم تجربی و جمع میان روابط بین الملل با قاعده قرآنی
نفی سلطه کفار و مستکبرین و جمع میان تکالیف دینی با حقوق ذاتی انسانی و نظایر این دوگانههای بسیار
مهم را به سرانجام نظری و کاربردی برساند.
در بخش آرمانها، ترتیب پنج گانه روشمندی تبیین آرمانها، ترتیبی منطقی و منتج نیست. منطق طبقه
بندی ارزشهای اسلامی از دیدگاه اسلام بر اساس مبانی مورد اشاره قرار گرفته، ولی هیچ اشارهای به نتایج آن
در متن ارائه شده موجود نیست. تبیین نظام آرمانهای انسان از دیدگاه اسلام با استناد به کتاب و سنت
مطرح شده، در حالی که هیچ ارجاع و اشاره واضح و روشنی به کتاب و سنت در متن مزبور دیده نمیشود.
منطق طبقه بندی ارزشهای اجتماعی مورد اشاره قرار گرفته، اما متن ارائه شده عاری و خالی از هر گونه
نکتهای در این باب است. آنچه به عنوان جداول نظام آرمانها و شرح و بسط آنها ارائه شده، با وجود
دربرداشتن پارهای نکات مفید، دارای ضعفهای جدی در منابع، روش استنتاج، ترتیب عناوین و استخراج نتایج است و پیشنهاد میشود برای تدوین مجموعه آرمانهای الگوی پایه پیشرفت، از متن و جداول کنونی
نظام آرمانها صرفنظر شود و با بهره گیری از موارد قابل استفاده آن، بازسازی اساسی مجموعه آرمانها در
دستور کار قرار گیرد.
تعریف رسالت الگو، در حد توضیح واضحات متوقف مانده است. آنچه در بحث رسالت الگو مورد نیاز است،
نشان دادن اهم مواردی است که ایران اسلامی، در جهت حرکت به سوی آرمانها و احیاء تمدن نوین اسلامی
خود را عهدهدار و متکفل آنها میداند و مسئولیت گشایش مسیر سهمگین پیشرو را برعهده میگیرد.