خلاصة:
حکمرانی خوب از جمله مباحث تاز ه ایست که در دو دهه اخیر توجه محافل علمی و بین المللی جهان را به خود معطوف نموده است. اما با توجه به پیچیدگی مبحث حکمرانی این ضرورت وجود دارد که با نگاهی کلان به این مقوله پرداخته و به جای ارائه فهرست های گوناگون از ویژگی های حکمرانی خوب به طراحی الگوهایی مبادرت گردد که جنبه های گوناگون این پدیده چند بعدی را تبیین نماید. در این زمینه تحقیقات گسترده ای انجام شده است اما آنچه بیان می گردد این است که متناسب با شرایط وضعی کشورها (مانند عوامل سیاسی، فرهنگی و مذهبی) الگوی حکمرانی خوب توسعه می یابد. این پژوهش با رویکردی کیفی، با استفاده از استراتژی داده بنیاد به بررسی شاخص های حکمرانی خوب از دیدگاه حضرت علی (ع) در قالب خطبه ها و نامه ها ی ارائه شده در نهج البلاغه به عنوان ماخذی دینی و اسلامی پرداخته و سپس با ارائه الگویی جدید در این زمینه، آن را با الگوهای رایج حکمرانی خوب مقایسه می کند. بدین ترتیب متن نهج البلاغه در سه مرحله کد گذاری باز، محوری و انتخابی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که رفتار فاضله به عنوان پدیده محوری و در تعامل با عوامل دیگر به وجود آورنده الگوی حکمرانی خوب از دیدگاه حضرت امیر (ع) (پیامد) می گردد.
ملخص الجهاز:
اين پژوهش با رويکردي کيفي، با استفاده از استراتژي داده بنياد به بررسي شاخص هاي حکمراني خوب از ديدگاه حضرت علي (ع ) در قالب خطبه ها و نامه ها ي ارائه شده در نهج البلاغه به عنوان ماخذي ديني و اسلامي پرداخته و سپس با ارائه الگويي جديد در اين زمينه ، آن را با الگوهاي رايج حکمراني خوب مقايسه مي کند.
پس از اجراي سياست هاي تعديل ساختاري مورد نظر و تشويق کشورهاي در حال توسعه به خصوصي سازي، مقررات زدايي و ساير اصلاحاتي که عمدتا رويکرد اقتصادي داشته اند و با مشخص شدن نتايج اين سياست ها در کشورهاي مذکور و ناکامي در تحقق اهداف مورد نظر، رويکردهاي ديگري مورد توجه قرار گرفته که استقرار « حکمراني خوب »١ مهمترين آن محسوب مي شود(قلي پور،٨١:١٣٨٧).
که در ادامه برخي از الگوهاي ارائه شده در راستاي اين رويکردها، که مبناي بررسي تطبيقي پژوهش حاضر قرار گرفته اند، توضيح داده مي شوند: بانک جهاني در سال ٢٠٠٢، با رويکرد توسعه اقتصادي، پنج عامل را به عنوان ويژگي هاي الگوي « حکمراني خوب » پيشنهاد داده است که عبارتند از: ١- حق اظهار نظر و پاسخگويي ٢- بي ثباتي سياسي و خشونت ٣- اثربخشي دولت ٤- بار مالي مقررات يا مقرات زائد ٥- حاکميت قانون در اين الگو هر اندازه ويژگي هاي مثبت مانند حاکميت قانون ، پاسخگويي و اثر بخشي دولت در يک جامعه بيشتر و فساد، مقررات زائد، بي ثباتي سياسي و خشونت کمتر باشد، حکمراني خوب در آن جامعه مناسب تر خواهد بود(ميدري،٢٥٨:١٣٨٧).