تأملی در نسبت عقود غیرمعیّن و عقد صلح مقالة

با توجه به گسترة وسیع صلح می‌توان عقود غیرمعیّن را با عنوان صلح منعقد کرد، اما آیا هر توافق خارج از عقود معیّن لزوماً صلح تلقی می‌گردد و نیازی به قصد عنوان صلح یا مضمون آن برای انعقاد این عقد وجود ندارد؟ آیا صلح نیز مانند سایر عقود معیّن مضمون خاص خود را دارد که باید مورد قصد قرار گیرد یا ویژگی صلح، چارچوب نداشتن آن است؟ برخی حقوق‌دانان معتقدند عقد صلح مفهومی معادل با ماده 10 ق. م. دارد و با وجود صلح که تمامی عقود معیّن را در پوشش خود می‌گیرد به ماده 10 نیازی نیست. به‌نظر می‌رسد افزون بر مخالفت دیدگاه ترادف عقد غیرمعیّن و صلح با فقه و قانون مدنی که صلح را دارای مضمونی خاص می‌دانند، به دلایل دیگر نیز این دیدگاه قابل پذیرش نیست. نخست، صلح نوعی از تراضی است که مُنشَأ آن تَسالُم است نه هر تراضی خارج از عقود معیّن. دوم، صلح می‌تواند در مقام عقود معیّن نیز واقع گردد. سوم، صلح لزوماً عقدی لازم است و عقد غیرمعیّن ممکن است جایز باشد. چهارم، در صلح مبتنی بر مسامحه علم تفصیلی لازم نیست، ولی در عقود غیرمعیّن شرایط اساسی از جمله علم تفصیلی لازم است. تنها در جایی می‌توان یک عقد غیرمعیّن را صلح دانست که طرفین قصد انشای تسالم را داشته یا سیاق آن از حل‌و‌فصل یا جلوگیری از نزاعی حکایت نماید.

Due to the wide scope of compromise contract, in addition to most nominate contracts, innominate contracts can be concluded with title of compromise contract. But is any agreement outside the nominate contracts necessarily considered to be compromise contract and does it not need to be intended as a compromise contract or its content and its nature to conclude it? Does compromise have its own particular content that must be intended like the other nominate contract, or is it characterized by not having a framework? Some jurists believe that the compromise contract has a concept equivalent to article 10 of civil law and notwithstanding the compromise contract which covers all innominate contracts, article 10 is not required. In addition to opposing the viewpoint of synonymy of compromise contract and innominate contracts with religious jurisprudence and civil law who regard compromise as having a specific content. For the following reasons this view cannot be accepted and compromise contract and innominate contracts must be considered two different concepts. Firstly: A type of agreement can be considered as compromise contract in which outcome of contract includes agreement, not every agreement out of nominate contract. Secondly: Compromise contract can be substitute of the nominate contracts, while innominate contracts cannot. Thirdly: Compromise contract is necessarily irrevocable contract and innominate contracts may be revocable contract. Fourthly: In compromise based on negligence, detailed knowledge is not required, but in innominate contracts, essential conditions, including detailed knowledge, are required. The only instance in which an innominate contract can be considered as compromise is one that denotes resolving or preventing conflict