خلاصة:
بهکارگیری ارتعاشات الکترونیک به عنوان ارز دیجیتال که در حال حاضر آخرین حلقه تکامل تدریجی پول محسوب میشود، به عنوان فرآیند غیرمادی کردن و نامریی شدن پول توصیف میشود. از آنجا که در بسیاری از کشورهای دنیا حتی ایران، چنین ارزهایی وجود داشته و معاملات آنها صورت میگیرد، ضرورت دارد تا ابعاد مختلف آن از منظر فقهی، تبیین گردد. در این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی صورت گرفته است، استخراج، معاملات و مشروعیت ارزهای دیجیتال از منظر فقهی تبیین شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد ماهیت قمارگونه و هبه بودن عملیات استخراج پذیرفته نیست. همچنین اجاره بودن عملیات ماینینگ و اجرت بودن پاداشها نیز مورد قبول نیست. از سوی دیگر جاعل پنداشتن مبدع شبکه نیز تصوری دور از واقعیت است؛ زیرا مبدع این شبکه تمام سعیاش طراحی شبکهای غیر متمرکز، خالی از نظارت، مدیریت و کنترل انحصاری بوده است. همچنین ارزهای دیجیتال نزد آشنایان با این بازار، به سبب منافعی که دارند، مرغوب هستند. از این رو، در مالیت عرفی آنها تردیدی نیست. و در اینجا یک سوال مطرح است که آیا ماهیت مالیت شرعی ارزهای دیجیتال قابل پذیرش است؟ از آنجا که این قبیل ارزها قابلیت استفاده در جهات حلال، هم چون پرداخت بهای کالاهای مباح خریداری شده را دارند و منفعت محلله نیز برای آنها متصور است
The use of electronic vibrations as a digital currency, which is currently the last link in the gradual evolution of money, is described as the process of making money immaterial and invisible. Since there are such currencies in many countries of the world, even Iran, and their transactions take place, it is necessary to explain its various dimensions from a jurisprudential point of view. In this research, which has been carried out using a descriptive and analytical method, the extraction, transactions and legitimacy of digital currencies have been explained from a jurisprudential point of view. The results of the research show that the nature of gambling and giving away the mining operation is not accepted. It is also not accepted that the mining operation is rented and the rewards are paid. On the other hand, thinking that the creator of the network is a forger is also an idea far from reality; Because the creator of this network has tried all his efforts to design a decentralized network, free of exclusive monitoring, management and control. Also, digital currencies are popular with those familiar with this market because of the benefits they have. Therefore, there is no doubt about their customary wealth. And here is a question whether the nature of Sharia finance of digital currencies is acceptable? Because such currencies have the ability to be used in halal ways, such as paying the price of the purchased goods, and the benefit of the mahallah is also envisaged for them.
ملخص الجهاز:
و در اينجا يک سوال مطرح است که آيا ماهيت ماليت شرعي ارزهاي ديجيتال قابل پذيرش است ؟ از آنجا که اين قبيل ارزها قابليت استفاده در جهات حلال ، هم چون پرداخت بهاي کالاهاي مباح خريداري شده را دارند و منفعت محلله نيز براي آنها متصور است ، ماليت شرعي آنها قابل پذيرش است .
اين پديده نوظهور که از لحاظ فني در حال پيمودن روند توسعه خود است و از لحاظ اقتصادي به تدريج جاي خود را در ميان ابزارهاي پولي به عنوان يک وسيله پرداخت در مبادلات خرده فروشي باز نموده ، به تدريج مورد توجه قانون گذاران قرارگرفته و در سيستم هاي پولي ملي و منطقه اي مقرراتي براي آن در نظر گرفته ميشود که در اين ميان اتحاديه اروپا با صدور دستورالعمل هايي در مورد ارز ديجيتال پيشگام است (حسيني مقدم : ١٣٩٨: ٨٥).
براي پيشينه اين تحقيق ميتوان به موارد اشاره کرد: نواب پور و همکاران (١٣٩٧)، در مقاله اي با عنوان «تحليل فقهي کارکردهاي پول هاي رمزنگاري شده (مورد مطالعه بيت کوين )»، ابتدا موضوع شناسي پول هاي رمزنگاري شده را انجام داده ، سپس ابعاد فقهي موضوع با دو رويکرد فقه فردي و حکومتي و همچنين در دو سطح معامله و معدن کاوي تبيين گشته است .
در اين تحقيق با موضوع ارزهاي ديجيتال از منظر فقه ، با تأکيد بر استخراج ، معاملات و مشروعيت و با روش تحليلي و توصيفي نگارش شده است که ابتدا به مفاهيم اصلي تحقيق مثل ارز و پول و ماهيت پول و دراخر به مباني نظري و مباني فقهي مشروعيت يا عدم مشروعيت ارزهاي ديجيتال پرداخته ميشود .