خلاصة:
هدف این مقاله، بررسی الگوهای مشهور برنامه‌درسی دوره پیش‌دبستان در سه محور؛ توجه به عاملیت کودک، ماهیت و راهبردهای یاددهی-یادگیری، و صلاحیت حرفه‌ای مربیان است. به نظر می‌رسد این محورها از وجوه ممیزه الگوهای توسعه یافته از الگوهای توسعه نایافته برنامه درسی دوره پیش دبستان هستند. بدین منظور، مقاله حاضر این محورها را در الگوهای رجیو امیلیا، های اسکوپ، تی واریکی، و سوئدی، با استفاده از روش توصیفی و تحلیل محتوای کیفی از نوع استفرایی مورد بررسی قرار داده است. یافته‌های این تحقیق در محور نخست، حاکی از تحقق جلوه‌هایی از عاملیت کودک مانند نگاه به کودک به عنوان موجودی منحصربه‌فرد، شایسته و توانمند، و تدارک زمینه‌هایی جهت بروز و شنیدن صدای کودک، در این الگوها است. در محور دوم نیز ماهیت یادگیری مبتنی بر ادراک چشم‌انداز کودک و سبک یادگیری و پیشرفت او، مشارکت فعال وی در امر یادگیری و تعامل با بزرگسالان در ساخت معنا و دانش خویش، رؤیت‌پذیری یادگیری کودک برای وی، و راهبری او به‌سوی یادگیری مادام‌العمر است. لذا راهبردهای یاددهی-یادگیری نیز بر رویکردهای مشارکتی و ارتباطی، اکتشافی، تجربی، پروژه محور، فعال و خلاق مبتنی است. با توجه به محور سوم نیز اغلب الگوهای مورد بررسی بر احراز صلاحیت حرفه‌ای مربیان در ابعاد مختلف فردی، اخلاقی، اجتماعی و حرفه‌ای تأکید می‌کنند.
The purpose of this article is to examine the famous patterns of preschool curriculum in threeareas; Attention to the child agency, the nature and strategies of teaching-learning, and the professional competence of educators that seems to distinguish the developed models from the less developed models of the preschool curriculum. To this end, the present article using the method of description and philosophical analysis explores these axes in Reggio Emilia, High/Scope, Swedish and Te Whariki (T/W) patterns. Findings of the research in the first axis is indicating the realization of manifestations of child agency such as viewing to the child as a unique, competent and capable being, and to provide some grounds for hearing the child's voice in these patterns. In the second axis, the nature of learning is based on the perception of the child's perspective and her/his learning style, child’s active participation in learning and interaction with adult in meaning-making and constructing of knowledge, the making visible of child’s learning and the guidance of him/her towards lifelong learning. Therefore, teaching-learning strategies are based on participatory and communicative, exploratory, experimental, project-oriented, active and creative approaches. Also according to the third axis, the most of the studied models emphasis on the professional qualifications of educators in various personal, moral, social and professional dimensions.
ملخص الجهاز:
برخی از تحقیقـات مانند مطالعه چگونگی شکل گیری برنامه درسی برآمدنی با الهـام از رویکـرد رجیـو امیلیـا برای کودکان ٦ تا ٨ سال (فتحی واجارگاه ، عارفی و ترقـی جـاه ، ١٣٨٨)، واکـاوی اصـول و عوامل یادگیری فعال رویکرد آموزشی های/اسکوپ در دوره پیش از دبستان (عبـدالملکی و بیاتی، ١٣٩٧)، رویکرد آموزشی های اسکوپ (میرمحمـدی، ١٣٩٤)، برنامـه درسـی تربیـت پیش دبستان با رویکردی سوئدی (٢٠١٢ ,zarO)، بازی و یادگیری در تربیت اوان کـودکی در سوئد (٢٠١٥ ,Samuelsson &Lohmander )، ظهور تربیت اوان کـودکی در نیوزیلنـد ( ,Mutch ٢٠٠٤)، دیدگاه معلمان اوان کـودکی در نیوزیلنـد دربـاره تـی واریکـی ( ,Berge &Alvestad ٢٠٠٩)، عناصر کلیدی رویکرد رجیو و نحوه ارتباط آنها در تربیت اوان کودکی ( & McNally ٢٠١٧ ,Slutsky)، مربوط به مبانی نظری و عناصر برنامه درسی در الگوهای فـوق الـذکر اسـت .
org/hs-curriculum//Retrieved from https: ;٨)و نیــز از لــزوم بــه کــارگیری راهبردهای یادگیری اکتشافی، تجربی، پروژه محـور، و مبتنـی بـر وظیفـه و همکـاری بـرای کودکان حمایت مینماید(٢٠١٦ ,Yadav )، همچنین ، طبق نظریـه پیـاژه نقطـه آغـازین رشـد تفکر کودک را یادگیری قصدمند و فعالی میداند (٢٠٠٦ ,et al &Samuelsson ) که بر تناسـب برنامه های آموزشی با وضعیت رشد فردی و علائق ذاتی کودک مبتنـی اسـت (میرمحمـدی، ١٣٩٤)، و نیز یادگیری را فرایندی کودک-محور میدانـد کـه صـدای کـودک در آن تشـویق میشود و خود او تعیین کننده چگـونگی یـادگیری خـویش اسـت (١٩٩٦ ,Honebein)، و از طریق تدارک تنوعی از تجارب و فعالیت ها، تفکر مستقل ، ابتکار عمل و خلاقیت کودکـان را ترغیب ، و زمینه ای فراهم میکند تا کودکان بتوانند بر اساس ایده های شخصـی، عمـل کننـد؛ تصورات خود را آزمایش نماینـد؛ مـواد را آزادانـه انتخـاب و اسـتفاده کننـد؛ و کنجکـاوی، تصمیم گیری، مشارکت ، تحمل دیگران و حل مسأله در آنهـا تشـویق و تقویـت شـود ( The ٨ :٢٠٠٤ ,High Scope preschool curriculum)، در راسـتای تحقـق عاملیـت کـودک حرکـت میکند.
(
, 
, 
)
