خلاصة:
تحصیلات دانشگاهی یکی از عوامل بسیار مهم توسعه اجتماعی-اقتصادی کشورهاست و اعضای هیات علمی برای اینکه در این فرایند نقش خود را بخوبی ایفا کنند میبایست بر دانش و مهارتهای مربوطه تسلط داشتهباشند. این دانش و مهارتها به دلایل گوناگون ممکن است با شایستگیهای بدو استخدام استادان متفاوت باشد. لذا هدف اصلی این پژوهش بررسی برنامه توسعه حرفهای مستمر اعضای هیات علمی و شیوه پاسخگویی به آن در دانشگاههای شهر اهواز به روش ترکیبی تبیینی بود. جامعه آماری این پژوهش را کلیه اعضای هیات علمی تمام وقت دانشگاههای شهر اهواز تشکیل دادند که به اقتضای روش پژوهش، در بخش کمی با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی طبقهای تعداد 341 نفر، براساس جدول مورگان انتخاب شدند. در بخش کیفی با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند -موارد مطلوب- تا زمانی که اشباع نظری حاصل شد، فرآیند گردآوری داده ادامه یافت. دادهها در بخش کمی با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته توسعه حرفهای مستمر با ضریب پایایی 89/ 0 و در بخش کیفی مصاحبه نیمه ساختمند، جمع آوری گردیدهاند. نتایج پژوهش نشان داد به طور کلی 12 راهبرد برای توسعه حرفهای اعضای هیات علمی مورد استفاده قرار میگیرد. گرچه راهبردها میتوانند باعث تحقق اهداف مختلفی شوند اما در دانشگاههای مورد مطالعه تاکید بیشتر بر توسعه مهارتهای آموزشی و پژوهشی است. همچنین یافته ها نشان از ناکافی بودن فرصتهای توسعه حرفهای اعضای هیات علمی، پیچیدگی واکنش اعضای هیات علمی به استفاده از راهبردهای توسعه حرفهای، تاثیرگذاری مثبت فعالیتهای توسعه حرفهای مستمر بر فرایندهای مختلف دانشگاه و رویکرد متفاوت دانشگاهها برای استفاده از راهبردهای توسعه حرفهای میباشد.
Academic studying is a significant factor in the socio-economic development of nations. Faculty members play an effective role in this process besides their initial academic and skills qualifications. The present study investigated the Continuous Professional Development (CPD) system and the implementation strategies in Ahvaz universities by adopting mixed-methods research. The statistical population of this study consisted of all the full-time faculty members of Ahvaz universities. In the quantitative phase of the study, 341 participants were selected based on Morgan table. In the qualitative part, snowball sampling was used and interviews continued until saturation was reached. A researcher-made CPD questionnaire with a reliability coefficient of 0.89 and a semi-structured interview were employed to gather the necessary quantitative and qualitative data respectively. The results showed that, in general, 12 strategies are used for professional development of faculties in Ahvaz universities. Although strategies could facilitate the achievement of different goals in the sample universities, more emphasis seems to be placed on the development of educational and research skills. The findings also revealed the inadequacy of professional development opportunities for faculties, the complexity of faculty members’ responses to the use of professional development strategies, the positive impact of continuous professional development activities on various university processes, and the different approaches of universities to implementing the professional development strategies.
ملخص الجهاز:
مطالعه برنامه توسعه حرفه ای مستمر(CPD) اعضای هیأت علمی و راهبردهای تحقق آن در دانشگاه های شهر اهواز Continuous Professional Development (CPD) Plan of Faculties and the Realization Strategies in Ahvaz Universities تاریخ دریافت مقاله : ١٤٠٠/٨/٢٧، تاریخ ارزیابی: ١٤٠٠/١١/٢٤، تاریخ پذیرش مقاله : ١٤٠١/٣/٢ / 20.
به بیان دیگر، توسعه اعضاء و ارتقاء هیأت علمی عبارت از هر نوع برنامه و فعالیتی که هدف آن افزایش مهارت ها، تواناییهای فردی، شفاف سازی ارزش ها و تقویت انگیزش اعضاء هیات علمی میباشد (٢٠١٧ ,Sayyah Bargard &Ahmadi ) به طور کلی میتوان گفت توسعه حرفه ای مستمر، برنامه نظام یافته فردی و سازمانی میباشد که به اعضای هیأت علمی در راستای رشد همه جانبه در ابعاد سازمانی، حرفه ای، آموزشی، پژوهشی، خدماتی و فردی در زمینه ایفای هر چه بهتر نقش خود به عنوان متخصصین دانشگاهی و همچنین افزایش کیفیت آموزش عالی یاری میرسانند و شامل دوره های رسمی و غیر رسمی اعم از توسعه مهارت های حرفه ای محل کار، شرکت در کارگاه ها، مطالعه انفرادی و مستقل ، مشارکت در کنفرانس ها و انجام کارهای آموزشی و پژوهشی میباشد.
مطالعات انجام شده در بین دانشگاه های دولتی وابسته به وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری در رابطه با توسعه حرفه ای مستمر نشان میدهد که مؤلفه های رشد حرفه ای اعضای هیأت علمی در ابعاد فردی، حرفه ای، آموزشی و سازمانی از وضعیت مناسبی برخوردار نیستند & Norshahi) Samiei, 2011; Rezaian, KHandan, Ganjali & Moridian, 2014; Baghar (٢٠١٣ ,Ahmadi Shaerler ;٢٠١٣ ,panahe.