خلاصة:
یکی از مهمترین سرمایه های هر کشوری، نیروی انسانی متخصص است و بی شک در این میان نقش اساتید دانشگاه بیش از دیگران در توسعه و پیشرفت کشور مهم است. هدف از این تحقیق، مطالعه عوامل مداخلهگر و پیامدی مهاجرت بازگشتی اساتید دانشگاه ازخارج کشور می باشد. این پژوهش با استفاده از روش کیفی و بطور خاص رویکرد روشی داده بنیاد (گراندد تئوری) می باشد. جامعه هدف مورد مطالعه پژوهش شامل کلیه اساتید دانشگاههای دولتی شهر تهران که از بازه زمانی 1390 تاکنون مهاجرت بازگشتی داشته اند. حجم نمونه، 30 نفر براساس اشباع نظری تعیین و اعتبار یافته ها از طریق تأیید و تطبیق با نظر داوران متخصص و مطلعین موضوعی و روشی تامین گردیده است. در این پژوهش اطلاعات از طریق مصاحبه ژرفانگر و به صورت نیمه ساختاریافته گردآوری شد. تحلیل مصاحبه های فارغ التحصیلان، به شکل گیری چهارچوب مفهومی در قالب تعریف و برداشت اساتید از، شرایط و عوامل مداخله گر و در قالب « عدم بنیه مالی»، «سیاستگذاری های حاکم»، «فعالیت رسانه» و شرایط پیامدی در قالب «اقتصادی»، «اجتماعی- فرهنگی »، «روانشناختی» انجامید. با در نظر گرفتن ارتباط بین مقولههای ذکر شده، در نهایت مقوله کنشگری جمعی، عملکرد و ساختار به عنوان مقوله هسته انتخاب شد.
One of the most important capitals in each country is the professional human resources. No doubt, to develop a country, the role of universities ‘ faculty members is most important one. The aim of this article is to study the intervening and consequential factors of return migration of faculty members in public universities of Tehran. To do the research, the qualitative method was used, and the data – founded method (Grand Theory) was emphasized. The population is the public university faculty members who have had return migration from 1390 to now. The sample was thirty faculty members who were chosen using theoretical saturation. The findings were approved and improved by those who were expert in this subject. In this research, the data was collected using intensive and semi-structured interview. After the interviews which had been done with faculty members were analyzed, a conceptual framework was formed using faculty members’ interpretations. The findings were indicative of some intervening factors which were in the form of financial incapability and governing policies and also showed the consequential factors which were in the form of economical, social- cultural and psychological effects. After the above-mentioned categories were considered, the category “collective agency, function and structure” were chosen as the nucleus category.
ملخص الجهاز:
جدول شماره (٤): نتایج حاصل از کدگذاری محوری مقوله های مرتبط با پدیده محوری ابعاد محوری مقوله زیر مقوله کد پدیده ای اجتماعی E1 پدیده ای خودجوش E2 چیستی پایان یک دوره اقامت طولانیمدت در سرزمینی دیگر E3 پدیده محوری (E) بازگشت به سرزمین اولیه (مبدأ) E4 مهاجرت بازگشتی مبتنی بر کنشگری اساتید E5 اساتید مبتنی بر مهاجرت بین المللی C1 مبتنی بر تمایلات شخصی C2 مؤلفه ها مبتنی بر عوامل عّلی، زمینه ای و مداخله گر C3 (C) واکنشی نسبت به جذابیت مبدأ C4 واکنشی نسبت به دافعه های مقصد C5 اشتغال در فضای علمی و دانشگاهی EC 1 رضایت شغلی بیشتر به نسبت زندگی در خارج از کشور EC 2 پیامدهای بهبود سطح زندگی و رفاه اقتصادی EC 3 اقتصادی انتقال سرمایه انسانی به کشور EC 4 (EC) تسهیل انتقال فناوری EC 5 بسترسازی جهت توسعه همه جانبه کشور EC 6 پیامدهای اعتلای سطح علمی و فرهنگی کشور CC 1 فرهنگی(CC) انتقال تجربیات علمی و تخصصی CC 2 ایجاد تحولات اجتماعی مثبت توسط مهاجران بازگشتی SC 1 پیامدهای مهاجرت تزریق روحیه امید به جوانان SC 2 نبود فرصت های شغلی بازگشتی اساتید عدم دسترسی به منابع جدید پیامدهای به روز نبودن علم در کشور اجتماعی احساس نارضایتی کمبود امکانات آموزشی SC 3 (SC) (عدم رضایت از شرایط موجود) سیاست های جذب هیأت علمی عدم شایسته سالاری در کشور نابرابری میان زنان و مردان عدم حمایت از اساتید محدودیت و عدم گستردگی کاری و تحقیقاتی ١ PC پیامدهای احساس سرخوردگی و پشیمانی معیارهای پیچیده گزینش اساتید روانشناختی رواج بیاخلاقی (PC) کاهش احترام اجتماعی PC2 1- Economic consequences 2- Cultural consequences 3- Social consequences 4- Psychological consequences ٩٣ کاسته شدن از منزلت تحصیل و تحصیل کرده احساس افسردگی در جامعه افول احساس خوشبختی در جامعه برخوردهای نامحترمانه زندگی توأم با عدم آرامش در کشور یافته های حاصل از متون مصاحبه های انجام شده که در قالب جدول فوق به نمایش در آمده است ، ما را بدین یافته رهنمون میکند که مهاجرت بازگشتی اساتید به کشور، پیامدها و آثاری در حوزه های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی در پی خواهد داشت که کوتاه مدت یا بلندمدت بوده و دارای ابعاد منفی و مثبت میباشد مهاجرینی که خود را کنشگران تحول دانسته تا جامعه خود را دگرگون نمایند.