تبیین تفسیرهای گوناگون از قاعده «المتفرقات فی وعاء الزمان، مجتمعات فی وعاء الدهر» مقالة

مؤلف: پارسانیا، حمید ؛ سوری، روح الله ؛ رزمی، حبیب الله ؛

تأملات فلسفی پاییز و زمستان 1401 - شماره 29 التصنيف الف (Ministry of Science/ISC (‎32 صفحة - من 17 إلی 48 )

الکلمات المفتاحية: زمان میرداماد دهر اجتماع دهری فلسفه زمان Durationian community philosophy of time time duration Mirdamad

fa en

خلاصة:

قاعده «المتفرقاتُ فی وِعاءِ الزمان، مجتمعاتٌ فی وعاءِ الدَهرِ» یکی از قاعده‌های پرکاربرد در مباحث فلسفه اسلامی است که در نظام فکری اندیشمندانی چون میرداماد، نقشی اساسی ایفا می‌نماید. این قاعده تفسیرهای گوناگونی دارد که تاکنون به‌گونه‌ای فراگیر درکنار یکدیگر بیان نشده و زمینه برخی مغالطه‌ها را فراهم نموده است. برای پرهیز از مغالطه‌های یادشده، پژوهش پیش‌رو با روش تحلیلی- توصیفی، نخستین‌بار تفسیرهای گوناگون قاعده، وجوه اشتراک و امتیاز، و برخی کاربردهای آنها را درکنارهم تبیین می‌نماید. دامنه کاربست این تفاسیر از حوزه الهیات بالمعنی الاخص تا مباحث فلسفه زمان معاصر امتداد دارد.گوناگونی تفسیرهای یادشده نتیجه اختلاف در سه مولفه مهم است: 1. واژه دهر معانی سه‌گانه‌ای دارد که با یکدیگر تنها اشتراک لفظی دارند. 2. آن‌چه در دهر حاضر می‌شود می‌تواند شخصِ موجود زمانی، حیثیتی از حیثیات او یا وجود برترِ او باشد. 3. ثباتِ عالم زمان، تنها از افق دید موجودهای ثابت (نازمان‌مند) تحقق می‌یابد یا این ثبات وابستگیی به فاعل شناسا ندارد. برپایه مولفه‌های یادشده، در مجموع، چهار تفسیر از قاعده سامان یافته که عبارتند از: 1. موجودهای پراکنده در ظرف زمان، در ظرف دهر به وجودِ برتر خویش، مجتمع با یکدیگرند. 2. موجودهای پراکنده زمانی همگی در ظرف موجودهای دهری تحقق می‌یابند. 3. موجودهای متفرق زمانی از جهت ثباتی برخوردارند و از این جهت با موجودهای ثابت مرتبط هستند. 4. شیء متحرک، نسبت به عالم زمان متحرک و نسبت به مبادی عالیه ثابت است.

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول