خلاصة:
در دوره ناصرالدین‌شاه قاجار (1264-1313ه. ق) قران‌های نقره فراوانی بین سال‌های 1265-1295ه. ق در ضرابخانه کرمان به ضرب رسیده بود. نظام ضرب سکه دوره ناصری هرچند به صورت اسمی پیرو نظام تهران بود، اما در عمل هر شهر نظامی خودمختار داشت و سکه‌های بیشتر شهرها با مقادیر متفاوت خلوص نقره به ضرب می‌رسید. این مقاله بر آن است تا علاوه بر سنجش مقدار خلوص نقره و سیر تغییرات آن در سکه‌های ضرب کرمان، میزان تعهد و عملکرد ضرابخانه کرمان را تبیین و در مقایسه با ضرابخانه‌های شهرهای اصلی ایران عصر قاجار، یعنی مشهد، تبریز، اصفهان، و شیراز بسنجد. بنابراین تجزیه عنصری سکه‌های این دوره با استفاده از شیوه پیکسی، پایه اصلی این پژوهش قرار گرفت و تعداد 23 سکه در 19 تاریخ متفاوت و 4 سکه جهت سنجش اعتبار نتایج و تحلیل‌ها، مورد تجزیه عنصری قرار گرفت که در نتیجه روند تغییرات میزان خلوص نقره را به طور میانگین در سه بازه زمانی بین سال‌های 1265-1272ه. ق 90. 09%، 1277-1288ه. ق 86. 53%، 1290-1295ه. ق 84. 17%، و در کل دوره ضرب 87. 16%، تبیین نمود و جایگاه آن از نظر میزان خلوص نقره در مقابل ضرابخانه‌های مشهد (84%)، تبریز (82%)، تهران (90%)، اصفهان (84%)، و شیراز (90%)، مشخص گردانید. در آخر نیز اطلاعات ارزشمندی از نحوه تغییر عیار فلز سکه‌ها با فلزات مس و آهن، و نوع معادن نقره مورد استفاده، یعنی معادن سروزیت به دست آمد.
During the reign of Naser al-Din Shah Qajar (1264-1313 AH), many silver qirans were struck between the years 1265-1295 AH in Kerman. Although the Naseri period coinage system was nominally a follower of the Tehran system, in practice each city had an autonomous military, and the coins of most cities were struck with different amounts of silver purity. In addition to measuring the purity of silver and the course of its changes in the coins of Kerman multiplication, this article explains the level of commitment and performance of Kerman Mint and compared to the Mint of the main cities of Iran Qajar era, namely Mashhad, Tabriz, Isfahan , And Shiraz measure. Therefore, the elemental analysis of coins of this period using the PIXE method was the main basis of this research and 23 coins in 19 different dates and 4 coins to measure the validity of results and analyzes were analyzed as a result of the change process. He explained the amount of silver purity on average in three time periods between 1265-1272 AH, 90.09%, 1277-1288 AH, 86.53%, 1290-1295 AH, 84.17%, and in the whole multiplication period, 87.16%. Specify its position in terms of the purity of silver in relation to the mints of Mashhad (84%), Tabriz (82%), Tehran (90%), Isfahan (84%), and Shiraz (90%). Finally, valuable information was obtained on how to change the grade of coin metal with copper and iron metals, and the type of silver mines used, namely cervical mines.
(
, 
, 
)
