چالش‌های حقوقی فناوری نانو در حقوق بین‌الملل و حقوق ایران: راهکارهای حقوقی مقالة

فناوری‌نانو و کاربردهای گوناگون آن بویژه در حوزه محیط‌زیست نه تنها سبب پیشگیری و رفع آلودگی‌های زیست‌محیطی وحفاظت از محیط‌زیست شده بلکه موجبات دستیابی به توسعه‌پایدار را نیز فراهم ساخته ‌است.البته خطرات احتمالی تعدادی از نانومواد می‌تواند تخریب یا آلودگی محیط‌زیست را نیز به دنبال داشته باشد.پیشرفت‌های سریع فناوری‌نانو رژیم‌های قانونگذاری سنتی در حقوق بین‌الملل و رژیم‌های حقوق ملی را ازجمله درحوزه محیط‌زیست با چالش مواجه کرده است.مساله این تحقیق،بررسی خلأهای حقوقی فناوری‌نانو است که با هدف تعیین چالشهای حقوقی موجود دربکارگیری این فناوری وهمچنین ارائه راهکارهای حقوقی انجام شده است.مقاله حاضر توصیفی-تحلیلی بوده و در نهایت به این نتیجه رسیده است که چنانچه بین بخش‌های گوناگون نظام مقرراتی در سطح ملی و بین‌المللی تلاش هماهنگ صورت بگیرد امکان رفع چالش‌ها وجود دارد و می‌تواند منجر به توسعه مقررات در سطوح ملی و بین‌الملل گردد.تدوین قوانین جدید و خاص برای رفع کاستی‌های سیستم نظارتی موجود، یکی از راهکارها به حساب می‌آید

(٢١-٢٠١٣٢٠,Flament) عدم اطمينان علمي درخصوص مديريت ارزيابي ريسک و به ويژه در فناوريهاي نوظهور مانند نانو يکي از مهمترين چالش ها در سياست جهاني زيست محيطي ميباشد و بنابراين رويکردهاي بين المللي موجود براي ارتقاء هماهنگي موثر سياست نظارتي، کافي نيست (به عبارت ديگرسيستم هاي نظارتي بايد با خطرات جديد و ناشناخته سازگار شوند). ٥- چالش ها در تنظيم مقررات فناوري نانو با توجه به اينکه يکي از موضوعات مهم درحوزه فناوري نانو «رويکرد استراتژيک براي مديريت مواد شيميايي» ميباشد، براساس اين رويکرد بخش اعظم نگرانيهاي مربوط به اثرات نانومواد مهندسي شده آزاد برEHS (بهداشت ، ايمني و محيط زيست ) ميباشد اما بايستي جنبه هاي اخلاقي، حقوقي و اجتماعي نيز که به طوربالقوه با فناوري نانو در ارتباطند و به علاوه رويکرد- هاي نظارتي را تحت تاثير قرار ميدهند، مورد توجه قرارگيرند. ميتوان گفت که در راستاي اجراي مطلوب تر ماده ٣٦ پروتکل اول الحاقي ١٩٧٧ به کنوانسيون هاي 281 چهارگانه ژنو توسط دولت ها و با توجه به آثار مخرب زيست محيطي و انساني ناشي از بکارگيري نانو مواد مهندسي شده در توليد يا توسعه تسليحات مدرن حاوي نانو و به منظور حفاظت از محيط زيست ، ضروري است تا استفاده از اين نوع مواد کاهش پيدا کرده و يا به حداقل برسد و نيز بکارگيري نانومواد ارگانيک جايگزين شود.