خلاصة:
آزادی یکی از والاترین ارزش های اخلاقی در همه دوران ها شناخته می شود، به همین دلیل در تمامی مکاتب و ادیان الهی به موضوع آزادی پرداخته شده است. همچنین آزادی در کنار عدالت و برابری به عنوان مثلث فلسفه سیاسی شناخته می شود. سوال و هدف اصلی این پژوهش مختصات آزادی در آرای متفکران متاخر ایران با توجه به عنصر اطلاعات و جهانی شدن است. با این توضیح که مفهوم آزادی همانند دیگر مفاهیم اجتماعی با توجه به متغیر زمان و مکان معنا شده است. با اتخاذ روش توصیفی- تحلیلی می توان گفت که متفکران متاخر با توجه به مطلوبیت دموکراسی اجتماعی در جامعه و حقوق شهروندی تلاش کردند که در نگرش های خود نسبت به بنیادها و مختصات آزادی در اسلام بازنگری کنند. در این راستا موضوعاتی همانند توجه به آزادی های اجتماعی شهروندان، حقوق بشر، حقوق زن، فضیلت مندی، تفکر و عقلانیت، تفکیک عرصه عمومی از عرصه خصوصی، احترام به حقوق شهروندی و... مورد تاکید قرار گرفته اند.
ملخص الجهاز:
مختصات بنيادهاي آزادي در اسلام ؛ با تاکيد بر آراي متفکران متاخر ايران حاجي علي شيراوند ١- حسن شمسيني غياثوند ٢*- علي فلاح نژاد 3 تاريخ دريافت : ١٤٠٠/١١/٠٢ - تاريخ پذيرش : ١٤٠١/٠١/٢٢ چکيده : آزادي يکي از والاترين ارزش هاي اخلاقي در همه دوران ها شناخته مي شود؛ به همين دليل در تمامي مکاتب و اديان الهي به موضوع آزادي پرداخته شده است .
هر جا سخن از آزادي مي شود، هر کس مطابق با انديشه ، عقيده و خرد خويش آن را تفسير مي نمايد که از ميان همه آن ها دو تفسير بيش از ديگران مورد توجه است : ١ - عده اي چنين تلقي مي کنند که آزادي به معناي آن است که انسان در انجام هر عملي آزاد باشد و هيچ مانعي در مقابل تمايلات او نباشد که نتيجه چنين طرز تفکري جز هرج و مرج و اغتشاش چيز ديگري نخواهد بود.
(ميل ،٤:١٣٨٥) ميل معتقد بود همه انسان ها بايد تربيت شوند و به تبع آن بايد حق انتخاب داشته باشند و اين انتخاب بايد بلامانع و و فارغ از مداخلات ديگران باشد، به همين دليل ميل وجه امتياز آدمي بر ساير آفريدگان را آزادي گزينش مي دانست و تساهل را موجب توسعه فرديت و رشد اجتماعي و تنوع شيوه هاي زندگي و آن بهترين شيوه خواهد بود زيرا فرد به خواست و اراده عقلاني خويش آن را انتخاب کرده است .
(
, 
, 
)
