خلاصة:
غرض اساسی از نزول آیات وحیانی قرآن، خواندن، فهمیدن و به کار بستن آنها است. پایبندی به یک روش نظاممند در فهم وتدبر آیات قرآن لازم و بایسته است. روش تفسیر ساختاری به عنوان یکی از روشهای فهم آیات قرآن مبتنی بر اصول مهمی چون توقیفی بودن ترتیب آیات در یک سوره و وحدت موضوعی بین آنهاست. این روش به دنبال کشف چهرهای نو و منسجم از سورههای قرآن است. یکی از سورههای قرآن که نیازمند تبیین غرض اصلی است، سورۀ مبارکه معارج است. در این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی و با رویکرد تفسیر ساختاری، غرض اصلی سوره تشریح شده است. این سوره شامل سه موضوع است: 1- شرح حادثۀ قیامت و نگرش استبعادانگارانه کفار نسبت به آن (آیات 1 تا 18) 2- بیان وضعیت انسان مؤمن از حیث ایمان و عمل متأثر از اعتقاد به معاد (آیات 19 تا 35) 3- بیان دوبارۀ عاقبت کفار و تعامل با پیامبر (ص) (آیات 36 تا 44) وجه ارتباط میان بخشهای این سوره تأکید بر معادباوری و تأثیر این مسئله در وضعیت انسانهای مؤمن و کافر از حیث عمل و سبک زندگی است. وجه تمایز این دیدگاه نسبت به سایرین، تأکید بر نقش تربیتی معادباوری در انسان است.
The main purpose of the revelation of the revelatory verses of the Qur'an is to read, understand and apply it. Adherence to a systematic method in understanding and contemplating the verses of the Qur'an is necessary. The method of structural interpretation as one of the methods of understanding the verses of the Qur'an is based on important principles such as the confinement of the order of the verses in a surah and the thematic unity between them. This method seeks to discover a new and coherent face of the surahs of the Qur'an. One of the surahs of the Quran that needs to be explained is the main surah of the Holy Quran. In this research, the main purpose of the surah was explained in a descriptive-analytical method with a structural interpretation approach. This surah consists of three topics: 1- Description of the event of resurrection and the exclusionary attitude of the infidels towards it (verses 1 to 18) 2- Expressing the situation of the believer in terms of faith and action affected by belief in the resurrection Reiterating the fate of the infidels and interacting with the Prophet (PBUH) (verses 36: 44) The relationship between the sections of this surah emphasizes the resurrection and the impact of this issue on the situation of believers and infidels in terms of practice and lifestyle. The distinguishing feature of this view from others is the emphasis on the educational role of resurrection.
ملخص الجهاز:
مفسران براي سورة معارج اغراضي مطرح نموده اند که مي توان به توصيف روز قيامت و عذاب هايي که در آن براي کفار آماده شده است و توصيف مؤمنين و جايگاه اخروي آن ها و تثبيت و تسلي دادن به پيامبر اکرم (ص ) در مقابل اذيت و آزار کافران اشاره نمود.
آنچه مفسران در تبيين اغراض سورة معارج بدان اشاره نمودند بر گرفته از بخش هاي متعدد سوره است ، اما وجه ارتباط ميان موضوعات مختلف اين سوره و غرض اصلي آن را مي توان معادباوري و تأثير آن در وضعيت مؤمنان و کافران در دو ساحت اعتقاد و عمل دانست .
(طباطبايي ، ١٤١٧، ٢٠: ١٠) همان طور که بيان گرديد آيات هجده گانة آغازين سورة معارج که گفتار اول يا بخش اول سوره است در مقام تشريح حادثه قيامت و وصف حالات اين حادثه است و همچنين به عدم التزام عقيدتي کافران به اين اصل اعتقادي اشاره دارد که همين مطلب سبب کينه توزي و دشمني با رسول خدا (ص ) و موجب خسران ابدي آنها است و به همين منظور خداوند به پيامبر دستور به صبر، (فاصْبرْ) مي دهد.
براي سورة معارج از سوي مفسران اغراضي بيان شده است که اشاره گرديد، اما آنچه در اين جستار و با رويکرد تفسير ساختاري مطرح گرديد، توجه به جنبه هاي تربيتي اعتقاد به معاد است که نسبت به ساير اغراض جامع تر و - کاربردي تر است .