خلاصة:
صندوق سرمایهگذاری مشترک از جمله نهادهای مالی جدیدی است که با تصویب قانون بازار اوراق بهادار در سال 1384، مقدمات شکلگیری و فعالیت آن در اقتصاد کشور ایجاد گردید و متعاقباً پس از تصویب قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید در آذر ماه سال 1388 چارچوب اجرایی تأسیس و فعالیت آن نظاممند گردید. یکی از چالش برانگیزترین مباحث حقوقی صندوقها مسأله مسئولیت مدیران در آنهاست. در حقوق کشورهای آمریکا و انگلستان، مدیران صندوقهای سرمایهگذاری مکلف به امانتداری در قبال صندوق هستند و در صورت نقض این وظیفه مسئول شناخته شدهاند. در ایران مقرره قانونی خاصی در این زمینه وجود ندارد، در اساسنامه صندوقها که مصوب هیأت مدیره سازمان است، مدیر صندوق مکلف به رعایت صرفه و صلاح سرمایهگذاران شده است ولی این مقرره ناکافی و با مقررات مشابه آن در حقوق آمریکا و انگلستان متفاوت است. به نظر میرسد در ایران با توجه به آنکه مدیر صندوق، اموال و داراییهای صندوق را در اختیار دارد و به صلاحدید خود آنها را در خرید و فروش اوراق بهادار سرمایهگذاری میکند، میتوان با استفاده از ملاک ماده 631 قانون مدنی وی را امین دانست و کلیه مسئولیتهای امین را بر وی بار کرد. بدین طریق منبع مناسبی برای مسئولیتهای مدیر در دسترس خواهد بود و با در دست داشتن معیار مناسبی برای بررسی تعدی و تفریط مدیر، طرح دعاوی مسئولیت مدنی نیز با سهولت بیشتری امکانپذیر خواهد بود.
Mutual funds are new financial institutions established following the enforcement of Securities Market Act and developed by the approval of The Law for Development of New Financial Instruments and Institutions. The advantages of mutual funds are clear to everyone. However, the popularity and public trust to these new financial institutions require the existence of appropriate protection mechanisms to protect the fund assets and investor’s rights. In this regard, one of the most challenging legal debates is the phenomenon of directors’ responsibilities. In Iran, there is no relevant specified statute. So in this article, I study the directors’ responsibilities in mutual funds in the United States and Britain and I will propose a legal framework for directors’ responsibilities in Iran according to the current national laws.
ملخص الجهاز:
در حقوق کشورهای آمریکا و انگلستان ، مدیران صندوق های سرمایه گذاری مکلف به امانتداری در قبال صندوق هستند و در صورت نقض این وظیفه مسئول شناخته شده اند.
به نظر میرسد در ایران با توجه به آنکه مدیر صندوق ، اموال و داراییهای صندوق را در اختیار دارد و به صلاحدید خود آنها را در خرید و فروش اوراق بهادار سرمایه گذاری میکند، میتوان با استفاده از ملاک ماده ٦٣١ قانون مدنی وی را امین دانست و کلیه مسئولیت های امین را بر وی بار کرد.
موضوع بررسی مسئولیت مدیران حتی در ایالات متحده آمریکا نیز که خاستگاه شکل گیری صندوق های سرمایه گذاری است ، مسأله ای چالش برانگیز بوده و منجر به صدور آرای قضایی متعددی در این خصوص شده است .
سی اجازه داده میشود تا در دادگاه بخش ذی صلاح در ایالات متحده یا در دادگاهی آمریکایی در هر حوزه یا هر مکان دیگری که در صلاحیت قضایی آمریکا قرار دارد، اقامۀ دعوا کند و مدعی شود که شخصی که در یکی یا بیش از یکی از مشاغل زیر به کار و خدمت میپردازد، ظرف مدت ٥ سال از تاریخ شروع کارش ، مرتکب نقض وظیفه امانت داری شامل سوء رفتار شخصی در هر یک از شرکت های سرمایه گذاری ثبت شده ، میشود یا در شرف نقض این وظیفه قرار دارد.
این وظیفه در رویه قضایی با توجه به حقوق شرکت ها که بعضاً ناظر بر صندوق های سرمایه گذاری مشترک میباشد و همچنین حقوق تراست تبیین میشود.