خلاصة:
کشور ایران متشکل از اقوام و فرهنگهای محلی متنوعی است، هر کدام از این فرهنگها و اقوام، علاوه بر هویت مشترک ایرانی - اسلامی، دارای خرده فرهنگها و هویتهای منطقه ای و محلی خاص خود نیز میباشند. از همین روست که جامعه ایران را جامعه ای چند قومی مینامند. چند قومی بودن یک جامعه در شرایط خاص می تواند سبب ساز چالش ها و بحران هایی برای حکومت و مدیریت جامعه شود که نمونه های فراوانی از این گونه چالش ها و بحران ها را در تاریخ معاصر ایران می توان بر شمرد .به رسمیت شناختن قومیتهای مختلف و اعطای نسبی برخی حقوق به آنها از وظایف دولت است. بدان معنی که همه افراد ساکن در یک سرزمین فارغ از نژاد و فرهنگ و... از حقوق مساوی در جامعه برخوردار باشند. لذا نمی توان از امنیت در حوزه قومیت ها بدون توجه به حقوق شهروندی سخن به میان آورد. بر این اساس مساله چند قومی بودن کشور را می توان به مثابه یک فرصت قلمداد نمود و آن را نقطه شروع مدیریت بحران های این حوزه، به ویژه در ابعاد امنیتی قرار داد. شکلگیری ناسیونالیسم قومی یکی از مشکلات مهم این حوزه است که موضوع پژوهش حاضر است.
Iran is composed of various local ethnicities and cultures. Each of these cultures and ethnicities, in addition to a common Iranian-Islamic identity, also has its own subcultures and regional and local identities. That is why Iranian society is called a multi-ethnic society. The multi-ethnicity of a society in certain circumstances can cause challenges and crises for the government and management of society that many examples of such challenges and crises can be considered in the contemporary history of Iran.It is the duty of the government to recognize different ethnicities and grant them some rights. This means that all people living in a land regardless of race and culture, etc. have equal rights in society. Therefore, we can not talk about security in the field of ethnicities without considering the rights of citizens. Accordingly, the issue of multi-ethnicity of the country can be considered as an opportunity and it can be the starting point for crisis management in this area, especially in the security dimension. The formation of ethnic nationalism is one of the important problems in this field that is the subject of the present study.
ملخص الجهاز:
عوامل شکل گيري ناسيوناليسم قومي عوامل مؤثر بر شکل گيري يا تشديد ناسيوناليسم قومي در جوامع چند قومي به اقتضاي خاص هر جامعه متعدد است که ميتوان به موارد زير اشاره کرد: ١- چگونگي ساختار توزيع منابع قدرت (اقتصادي - سياسي - فرهنگي) در جامعه ؛ ٢- وضعيت جنبش ناسيوناليسم با توجه به سه محور ايدئولوژي، ساز و کارها و شيوه هاي پيگيري مطالبات و پايگاه اجتماعي؛ ٣- تجربه تاريخي تعاملات و روابط اقوام که آيا سلطه گر و سلطه پذير يا فدرالي يا خودمختاري بوده است ؛ ٤- واکنش و حساسيت قدرت هاي منطقه اي و جهاني به موضوع اقوام در يک کشور خاص ؛ ٥- شرايط ژئواتتيک يا جغرافياي ترکيب قومي هر جامعه ، نسبت جمعيت و سرزمين و همساني قومي با کشورهاي همسايه و نوع شکاف هاي موجود در جامعه ؛ ٦- روند ملت سازي و دولت سازي در کشور که آيا دوران بحران را طي کرده يا خير و در چه مرحله اي است ؟ ٧- نوع نگرش و ميزان گرايش اقوام به هويت ملي، منافع ملي، امنيت ملي و دولت ملي، که آيا با دولت مرکزي موافقند يا با قوم مرکزي؟ ٨- تبعيض که يکي از عوامل بروز مسائل قومي است (عصاريان نژاد، ١٣٨٣ :٣٢).