خلاصة:
بررسی روایتهای مختلف یک داستان یا مقولة واحد. در دو حوزة ادبیات رسمی و ادبیات عامه.
از مصادیق مهم نقد ادبی است. در این زمینه میتوان به مقایسة نقش و عملکرد زنان در دو حوزة
مذکور اشاره کرد که نمایانگر تفاوت معناداری است. زن در وجه غالب داستانهای ادب رسمی.
بهگونهای افراطی, مجموعهای از صفات منفی از قبیل کمخردی. بیوفایی. غمازی. شهوترانی و
... است؛ در مقابل در اغلب داستانهای ادب عامه که استمرار فرهنگ ایران پیش از اسلام هستند.
زن شخصیتی واقع گرایانه دارد. یکی از ویژگیهایی که در داستانهای ادبیات رسمی و ادبیات
عامه به زنان نسبت داده میشود «مکاری) است؛ این پژوهش با روش اسنادی, با مقایسهة
روایتهای مشترک و داستانهایی از مکر زنان در دو حوزة ادبیات رسمی و ادبیات عامه نشان
میدهد که مفهوم «مکر» تا چه اندازه در این داستانها متفاوت است. گسترة مورد مطالعة این
پژوهش, کتابهای سندبادنامه و طوطی نامه (که به کتابهای مکر زنان معروف هستند)
مرزباننامه. جامعالحکایاتها و نیز برخی افسانههای شفاهی ثبت شده دربارة مکر زنان است.
نتایج پژوهش حاکی از این است که مکاری زنان در داستانهای بررسیشدة ادب رسمی,» در راستای
دیدگاه زنستیزانه به مفهوم فسق و در داستانهای ادب عامه به مفهوم زیرکی و کیاست است.
ملخص الجهاز:
يکي از ويژگيهايي که در داستان هاي ادبيـات رسـمي و ادبيـات عامه به زنان نسبت داده ميشود «مکـاري» اسـت ؛ ايـن پـژوهش بـا روش اسـنادي، بـا مقايسـۀ روايت هاي مشترک و داستان هايي از مکر زنان در دو حوزة ادبيات رسمي و ادبيـات عامـه نشـان ميدهد که مفهوم «مکر» تا چه اندازه در اين داستان ها متفاوت است .
گسـترة مـورد مطالعـۀ ايـن پژوهش ، کتاب هاي سندبادنامه و طوطينامـه (کـه بـه کتاب هـاي مکـر زنـان معـروف هسـتند)، مرزبان نامه ، جامع الحکايات ها و نيز برخي افسانه هاي شفاهي ثبت شده دربارة مکر زنان است .
اين پژوهش به بررسي نوع نگرش به زن در روايت هاي ساده و مصنوع بختيارنامه پرداخته است کـه بـه ترتيـب در حوزة ادبيات عامه و رسمي جاي ميگيرند.
1 اين پژوهش با روش اسنادي به بررسي بن مايۀ مکر زنان پرداخته است که مقولـه اي مشترک در داستان هاي ادبيات رسمي و ادبيات عامه اسـت .
کتاب هاي سـندبادنامه و طوطينامـه (کـه بـه کتاب هـاي مکـر زنـان معـروف هسـتند)، 1 مرزبان نامه (که حاوي انديشه هاي ضـد زن و داسـتان هايي دربـارة مکـر زنـان اسـت )، جامع الحکايات ها٢ و نيز برخي افسانه هاي شفاهي ثبت شده دربارة مکر زنان است .
٢. پيشينه پژوهش دربارة نقش زنان در آثار مختلف ادبيات فارسي، تاکنون آثـار زيـادي نگاشـته شـده است ؛ اما آثار معدودي به بررسي مفهوم مکر و تصوير مکاري زنـان پرداخته انـد کـه در ادامه از برخي از آنها ياد ميشود.