خلاصة:
هدف پژوهش حاضر، واکاوی و تحلیل میزان توجه به مؤلفههای مهدویت در کتب فارسی و مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی و ارتباط آن با سرمایه اجتماعی است. روش پژوهش، از نوع پژوهش کاربردی با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و توصیفی با استفاده از ابزار چک لیست محقق ساخته می‌باشد. جامعه پژوهش کتاب‌های فارسی و مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی به تعداد 10 جلد می‌باشد که در سال 1401 چاپ شده‌اند. واحد تحلیل محتوا نیز شامل متن، تصویر و فعالیت است. با توجه به یافته‌ها براساس داده‌های حاصل از تحلیل محتوای دو عنوان درسی؛ به مؤلفههای مشارکت مذهبی و ایجاد یگانگی بین افراد(71/4درصد) کمترین توجه و مؤلفههای هویت‌بخشی، اصلاحات اجتماعی، اتحاد، امنیت اجتماعی و تحرک‌زایی(19/25درصد) بیشترین توجه شده است. نتایج پژوهش نشان داد که بعضی از مؤلفههای سرمایه اجتماعی نظیر؛ مشارکت مذهبی و همبستگی اجتماعی که باعث تقویت اندیشه مهدویت در دانش‌آموزان می‌شو، در کتب درسی مطالعات اجتماعی و فارسی ابتدایی به درستی تبیین نشده‌اند. همچنین در راستای آموزش مهدی‌باوری در محتوای کتب درسی و تقویت روابط میان افراد جامعه هم از لحاظ کمی و هم از لحاظ کیفی به مؤلفههای امیدآفرینی، هویت‌بخشی، تحرک‌زایی، توانایی در ایجاد مقاومت و ظلم‌ستیزی، اصلاحات اجتماعی و ایجاد همبستگی اجتماعی به اندازه کافی توجه نشده است.
The aim of the present research is to analyze the level of attention paid to the components of Mahdaviat in Persian books and social studies in elementary school and its relationship with social capital. The research method is an applied research using the qualitative and descriptive content analysis method using the researcher's checklist tool. The research society of Persian books and social studies of elementary school is 10 volumes that were published in 2023. The content analysis unit also includes text, image and activity. According to the findings based on the data from the content analysis of two course titles; The components of religious participation and creating unity between people (4.71%) received the least attention and the components of identity, social reforms, unity, social security and mobilization (25.19%) received the most attention. The research results showed that some components of social capital such as; Religious participation and social solidarity, which strengthen the idea of Mahdaviat in students, are not properly explained in social studies and elementary Persian textbooks. Also, in line with Mehdi Bavari's education in the content of textbooks and strengthening relationships between people in the society, both quantitatively and qualitatively, with the components of creating hope, creating identity, creating dynamism, the ability to create resistance and anti-oppression, social reforms and creating solidarity. Social has not been paid enough attention.
(
, 
, 
)
