خلاصة:
خانواده از مهمترین نهاد اجتماعی است که نقش بسیار زیادی در رشد و تعالی فرد دارد و در ادیان مختلف نیز از دیر باز مورد توجه قرار گرفته است. این نهاد تاثیر گذار در اسلام نیز از جایگاه والایی برخوردار بوده و به آن شده است. حقوق و وظایف متقابل زوجین از اموری است که در دین اسلام به آن توجه ویژه ای شده و احکام و قوانین دقیق و سنجیده ای را تدوین کرده است. این احکام در هر اوضاع و احوالی از تغییرات مصون هستند. این در حالی است که لازمه حیات دنیوی، تغییر و سیلان است. تلفیق بین این دو گزاره، چگونه ممکن است؟ به بیان دیگر، با تحول دایمی اوضاع و احوال زمانه، اسلام چگونه میتواند پاسخگوی مسایل پیچیده و دایما متحول مباحث مهمی چون مسایل خانوادگی به ویژه حقوق متقابل زوجین باشد. آیا تحول زمان میتواند بر حقوق زوجین و نیز ضمانت اجرایی آن اثرگذار باشد؟ این تحقیق، درصدد بررسی تحولات ناشی از گذر زمان بر حقوق است.
The family is one of the most important social institutions, which plays a great role in the growth and excellence of a person, and has been considered in various religions for a long time. This influential institution in Islam also has a high position and has been given to it. The mutual rights and duties of spouses are among the issues that have been given special attention in the Islamic religion and detailed and well-considered rules and regulations have been formulated. These provisions are immune from changes in any circumstances. This is while the necessity of worldly life is change and flow. How is it possible to combine these two propositions? In other words, with the constant evolution of the conditions of the times, how can Islam respond to complex and constantly changing important issues such as family issues, especially the mutual rights of spouses. Can the change of time affect the rights of spouses and its executive guarantee? This research aims to investigate the changes caused by the passage of time on rights. :
ملخص الجهاز:
تلفيق بين اين دو گزاره ، چگونه ممکن است ؟ به بيان ديگر، با تحول دائمي اوضاع و احوال زمانه ، اسلام چگونه ميتواند پاسخگوي مسائل پيچيده و دائما متحول مباحث مهمي چون مسائل خانوادگي به ويژه حقوق متقابل زوجين باشد.
در حالي که کوثر شريعت و فقه پويا در جريان دائمي و ابدي از سرچشمه وحي به سوي عرصه هاي گوناگون حيات همچنان جاري است و اين علم و حکمت لايتناهي الهي است که بر همه زمان ها و مکان ها احاطه دارد و سازوکاري تحت عنوان انعطاف در احکام بر اساس شرايط زماني و مکاني را در دين اسلام تعبيه کرده است .
البته اين به معني تأثر همه احکام از مقتضيات زمان نيست ؛ بلکه برخي اصول و قواعد کلي است که ثوابت فقه و لايتغير است که مهمترين آنها اصل معاشرت به معروف است که قاعده کلي غالب احکام مربوط به زوجين است البته لزوما تغيير احکام تنها بواسطه تغيير شرايط زمان و مکان نيست ؛ بلکه گاهي بازخواني آيات و روايات در ظروف مختلف ، با توجه به فهم هاي متفاوتي که از آن ميشود، ميتواند برداشتهاي متفاوتي از آن بدهد.
ليکن در اين صورت ، قدرت مرد هم بايستي مورد توجه قرار گيرد، زيرا تدارک مسکن مناسب از مصاديق معاشرت به معروف و نگهداري همسر به نحو شايسته است »١ که خداوند بدان امر فرموده و« لاتضاروهن لتضيقوا عليهن »٢ از اين آيه استفاده مي شود که چنين حقي براي زوجه وجود دارد.