خلاصة:
پوشش» قسمت بالایی حجم بناست که فضای واقع در زیر خود را می‌پوشاند. نظری اجمالی و نگرشی نیارشی» روشن می
کند که پوشش بنا پیش اندیشیده‌ترین عامل موئر در شکل یابی بناست. در معماری ایران» پوشش از اولویت و اهمیت
زیادی نسبت به دیگر اندام‌های معماری برخوردار است. در مقایسه با معماری نقاط مختلف جهان در اعصار مختلف» تنوع
و غنای پوشش‌ها در معماری ایرانی خیره‌کننده است. چوب به عنوان عنصر اصلی پوشش تخت بدلیل نداشتن استحکام
کافی در ایران و همچنین بدلیل هزینه بر بودن حمل آن از سرزمین‌های اطراف سبب شد تا با استفاده از مصالح سازگار
با اقلیم منطقهء به نوآوری و ساخت پوشش‌های سغ و گنبدی در دهانه‌های بزرگ و زمینه چهارگوش دست پیدا کنند.
گستردگی انواع پوشش‌های ایرانی ازلحاظ فرم و ارتباط مستقیم نحوه عملکرد نیروها با چگونگی فرم هندسی سبب
می‌گرددء نیاز به نگرشی مستقل در تعریف انواع پوشش احساس گردد که تمامی موارد را ازنظر فرم هندسی در برگیرد. لذا
در این پژوهش سعی بر آن است تا با بررسی و تحلیل الگوی فرم هندسی پوشش‌های معماری ایرانی به دنبال ارایه ی
دایرة المعارفی جامع در راستای دسته بندی این الگوها ایجاد گردد. همچنین روش تحقیق بصورت توصیفی -تحلیلی بوده
و با بررسی متون تاریخی موجود در زمینه پوشش‌های معماری ایرانی به عوامل و موّلفه‌های موضوع تحقیق پرداخته
شدة است:
ملخص الجهاز:
(همان : ٩) جايگزين شدن چفد جناغي به اين دليل بود که در پوشش هاي مازه اي بنا بسيار مرتفع جلوه مي کرد و چون در هنر اسلامي تلاش در راستاي کاستن شکوه بيهوده بنا يا به شکل ٤– انواع چفد عبارتي کاهش ارتفاع صورت مي گرفت از چفد جناغي استفاده کردند که به ميزان (مأخذ: پيرنيا، ١٣٧٣) قابل توجهي به ساختمان مقياس انساني و مردم وار مي داد.
همچنين به طور معمول در آهيانه گنبدهايي که پوشش خارجي (خود) آن رک باشد ديده مي شود و نيز از اين نوع چفد در پوشش يخچال ها استفاده شده است .
(دايره با خط چين نمايانده شده است - شکل ٧) (همان ) ت - چفد مازه اي کفته : اين چفد انواع بيضي هاي خوابيده را شامل مي شود که معمولا به خاطر نداشتن استحکام کافي آن را در طبقات پائين برج ها و زيرزمين ها بکار مي برند.
انواع چفدهاي جناغي از تقاطع دو بيضي خوابيده (نقاط کانوني روي امتداد دهانه قرار دارند) تشکيل مي شوند که ارتفاع آنها به نسبت کمتر است و ويژگي هاي زير را از نظر عقايد مذهبي و شرايط اقتصادي دارند: ١- پرهيز از بيهودگي ٢ - کم شدن ارتفاع و شکوه و عظمت و در نتيجه مردم وار شدن بنا ٣- کم شدن مخارج و مصالح مورد نياز (شکل ١٠) (همان : ١٧) پ - چفد پنج او هفت : لغت پنج او هفت از دو واژه پنج = سوراخ = روزن و او هفتن = پوشاندن تشکيل شده است .
(
, 
, 
)
