خلاصة:
قرآن کریم یکی از منابع اصلی اندیشۀ سیاسی اسلام است و آزادی در این اندیشه، جایگاهی والا دارد. در آزادی سیاسی، افراد، گروهها و تشکلها برای انجام فعالیتهای مطلوب سیاسی، از تحمیل ظالمانۀ قدرت حاکم و موانع بیرونی سیاسی ـ اجتماعی، رهایی مییابند. در این نگرش، رستن از بندهای طاغوت درون و رسیدن به آزادی و برخورداری از حقوق شهروندی، برای حرکت در جهت سعادت است. رسالت این نوشته، با روش توصیفی ـ تحلیلی و پردازش تفسیرهای مرتبط با آیات قرآن کریم، بررسی ضوابط آزادی سیاسی است و این فرضیه طرح شده است که با توجه به ضرورت ضابطهمندی آزادی سیاسی بهعنوان موهبتی الهی، مرزگذار آن، خداوند بوده و ضوابطی مانند رعایت احکام شریعت و قوانین، مسئولیتپذیری، منع انتشار دیدگاههای فتنهآور، احترام به حقوق دیگران، رعایت ضوابط عقلی و رعایت مصلحت و عزت جامعۀ اسلامی، بر آن حاکم است.
ملخص الجهاز:
رسالت اين نوشته ، بـا روش توصـيفي ـ تحليلـي و پـردازش تفسـيرهاي مرتبط با آيات قرآن کريم ، بررسي ضوابط آزادي سياسي است و اين فرضيه طرح شده اسـت کـه بـا توجـه بـه ضـرورت ضابطه مندي آزادي سياسي به عنوان موهبتي الهي، مرزگذار آن ، خداوند بوده و ضوابطي ماننـد رعايـت احکـام شـريعت و قوانين ، مسئوليت پذيري، منع انتشار ديدگاه هاي فتنه آور، احترام به حقوق ديگران ، رعايت ضوابط عقلي و رعايت مصـلحت و عزت جامعۀ اسلامي ، بر آن حاکم است .
در فرايند تجربۀ آزادي سياسي، مواردي هست که موجب محدوديت آن ميشود و البته با ژرف نگري، اين چهـارچوب هـا و قيدها، در حقيقت ، مانع آزادي نيستند؛ بلکه به نوعي حفظ آزادي به شمار مـيآينـد؛ زيـرا آزادي بـراي نگـاه داشـتن کرامت انساني، حفظ ارزش هاي جامعـه ، بسترسـازي بـراي طـرح معقـول و سـنجيدة هنجارهـا و تضـارب منطقـي ديدگاه هاست ؛ اما اگر به بهانۀ آن ، بزرگ منشي انسان ، ارزش ها و شخصيت افراد ناديده انگاشته شـود و فضـايي آلـوده براي کينه کشي، توهين پراکني، تهمت و مباحث صرفا احساسي به وجود آيد، زمينۀ نابودي خـود را فـراهم مـيکنـد و چنين آزادياي قابل دفاع نخواهد بود.
پرسش اصلي در اين نوشته بر گرد ضوابط آزادي سياسي از منظر قرآن کريم تنظيم شده است و در پاسخ آن بـر اين امر تأکيد گرديده است که آزادي سياسي موهبتي از سوي خداوند است که ضابطه مندي آن امري ضروري اسـت و مرزگذار آن در انديشۀ قرآني، خداونـد معرفـي شـده اسـت و ضـوابطي چـون رعايـت احکـام شـريعت و قـوانين ، مسئوليت پذيري، منع انتشار ديدگاه هاي فتنه آور، احترام به حقوق ديگران ، رعايت ضوابط عقلي و رعايـت مصـلحت و عزت جامعۀ اسلامي بر آن حاکم است .